Cümə axşamı günü, 17 iyul 2025
     

Ərdoğan Avropaya yeni tezislə yanaşmağa başlayır - "dəyişən dünya və Türkiyənin rolu"...

Image

Akif Nağı: "Avropada İngiltərənin Almaniya və Fransadan ön plana keçməsi onlar üçün arzuolunmazdır"

Ankarada Nazirlər Kabinetinin iclasından sonra çıxışı zamanı Avropa İttifaqı ilə əlaqələrə toxunan Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan qeyd edib ki, Türkiyə tamhüquqlu üzvlük perspektivi ilə əməkdaşlığı inkişaf etdirməyə çalışır.

“Biz istəyirik ki, avropalı dostlarımız dəyişmiş dünyada yeni Türkiyənin rolunu başa düşsünlər və öz strategiyalarını buna uyğun müəyyənləşdirsinlər. Xatırladırıq ki, Türkiyə körpüdən əvvəl son çıxışdır”, - deyə prezident bildirib.

Yenilənmiş dünyada Türkiyənin Avropa üçün nə kimi əvəzedilməz rolu ola bilər? Avropa bu çağırışı necə dəyərləndirə bilər və dəyərləndirmənin nəticəsi olaraq onlar Türkiyəni Avropa ailəsinə qəbul etməyə razılaşa bilərlərmi?

Baki-xeber.com saytının sualını cavablandıran politoloq Akif Nağı bildirdi ki, hazırda Türkiyə dünyanin aparıcı hərbi-siyasi oyunçularından birinə çevrilib: "Dünyanın müxtəlif regionlarında baş verən proseslərə Türkiyə müdaxilə etmək imkanına malikdir və edir də. 44 günluk savaş zamanı Cənubi Qafqazda Türkiyə-Azərbaycan tandemi əsas rol oynadı və bu gün də həmin proses davam edir.

Eyni zamanda, Suriyada gedən proses Türkiyənin patronajlığı ilə davam edir. Suriya prezidenti Əhməd əl-Şaraa da bütün məsələlərdə Türkiyə ilə məsləhətləşdiyini etiraf edir.

Türkiyə kürd açılımını başa çatdırmaqdadır. Öcalan PKK-ya müraciət etdi ki, silahları yerə qoysunlar.

Suriya demokratik qüvvələri adlandırılan kürd silahlı birləşməsi də Türkiyənin çağırışı ilə yeni hökumətə qarşı döyüşü dayandırdı və hökumətlə əməkdaşlığa getdi. Siriyanın gələcəyi ilə bağlı Türkiyə öz mövqeyini ortaya qoyub və bütün dünya da onunla razılaşır.

Qəzzada baş verən hadisələrlə bağlı Türkiyənin mövqeyi bütün dövlətlər tərəfindən qəbul edilir. Hətta Trampın Qəzza əhalisinin köçürülməsi ilə bağlı təklifinə Türkiyənin reaksiyası ilə son qoyuldu.

Son zamanlar dünyanın yenidən bölüşdürülməsindən daha çox danışılır. Amma mən deyərdim ki, sadəcə dünyada hər kəs öz mövqeini möhkəmləndirir. Avropanın aparıcı dövlətləri olan Almaniya və Fransa mövqelərini itirir, əvəzində Avropada İngiltərənin fəallığı müşahidə edilir. İngiltərənin belə fəallığı son 30-40 il ərzində ilk dəfədir müşahidə edilir. Bu proses, görünür ki, Amerikanın dəstəyi ilə reallaşır. Amerika istəyir ki, Avropada liderlik rolu Böyük Britaniyaya keçsin.

Rusiya dünyada bütün mövqelərini itirib, müəyyən regionlarda bu mövqeləri rudument şəklində saxlamağa çalışır. Bu da Amerikanın dəstəyi ilə mümkün olur. Amerika da öz nəzarəti altında Rusiyanın zəif mövqelərə malik olmasından məmnundur.

Əsas məsələ isə Rusiyanın Çindən qoparılmasıdır. Bu gün Amerikanın əsas rəqibi Çindir. Dövlət katibi Rubio dedi ki, XXI əsrin əsas qarşıdurması ABŞ-Çin qarşıdurması olacaq. Rusiya ilə münasibətlərin istiləşməsinin də əsas səbəbi Çin məsələsidir.

Dünyanın qüvvələr nisbətini müəyyənləşdirən Ukraynada da Türkiyənin mövqeyi aydın şəkildə ortadadır. Proseslər hazırda Türkiyənin təklif etdiyi ssenari üzrə inkişaf edir. Belə bir şəraitdə Avropa Türkiyənin aparıcı mövqei ilə hesablaşmaq məcburiyyətidədir. Avropa artıq Türkiyə kimi güclü oyunçunu öz sıralarına qatmaq istəyir. Ola bilər ki, Almaniya və Fransa Türkiyəni AB-yə dəvət etməklə öz əllərini gücləndirsinlər. Avropada İngiltərənin Almaniya və Fransadan ön plana keçməsi onlar üçün arzuolunmazdır. Bu səbəbdən də onlar Türkiyənin dəstəyinə arxalanmaq istəyirlər. Türkiyənin də öz maraqları var. Rəcəb Tayyib Ərdoğanın bu açıqlaması təsadüfi deyil. Hazırda konkret məsələlərdə əməkdaşlıq və üzvlük məsələsi müzakirə edilir. Yəqin ki, proses çox sürətlə davam edəcək və qısa zamanda Türkiyə Avropa Birliyinə daxil olacaq. Bu bir tərəfdən Almaniya və Fransanın maraqları ilə bağlıdır. Digər tərəfdən, Avropa hazırda Rusiya qarşısında tərksilah olunmuş vəziyyətə düşüb. NATO-dan ABŞ əlini çəkərsə, Avropa ölkələri nə edəcəklərini bilmirlər. Avropada liberal dəyərlər orduya da sirayət edib, döyüşmək istəmirlər, hazırki döyüş qabiliyyəti də müasir tələblərə cavab vermir. Fransanın xarici legion ordusu XX əsrin ən güclü ordusu idi. İndi artıq o ordudan əsər-əlamət qalmayıb. Çünki Fransa hərbi bazalarını bütün ölkələrdən çıxarıb. Almaniyanın isə İkinci Dünya müharibəsindən sonra ciddi hərbıləşmək icazəsi yoxdur. Digər tərəfdən, Almaniya cəmiyyəti də liberallaşıb. Adətən liberal cəmiyyətlər güc qarşısında aciz qalırlar. Bu səbəbdən Rusiya Ukraynanı adlayıb keçərsə, onun qarşısında Avropa dayana bilməyəcək.

Bəlkə ABŞ da NATO cərçivəsində Rusiyaya qarşı savaşa girməyə hələ hazır deyil. Ona görə də güvəniləcək bir güc kimi Türkiyə ortadadır. Avropa Rusiyaya qarşı dirənişdə Türkiyəni öz yanında gormək istəyir.

Deməli, dünyada Türkiyənin həm siyasi çəkisi, həm də hərbi gücü artmaqdadır. Ona görə də Türkiyənin Avropanın yanında olması hər iki tərəfin maraqlarına uyğun gəlir. Düzdür, arada Türkiyə rəhbərliyi Avropa Birliyinin üzvu olmaqda o qədər də maraqlı olmadıqlarını dilə gətirir. Amma bu üzvlük Türkiyə üçün çox geniş iqtisadi imkanlar aça bilər. Bu imkanlardan istifadə edərək Türkiyə Avropanın ən güclü dövlətinə çevrilə bilər. Avropanın qorxduğu məsələ də bu idi. Ona görə də Türkiyənin birliyə üzvlüyünu indiyə qədər ləngidib. Amma indi başqa çıxış yolu yoxdur. Yəqin ki, yaxın zamanlarda proses başlayacaq".

Dəniz NƏSİRLİ




DİGƏR XƏBƏRLƏR

VİDEO

Dünyada xaos böyüyür, Azərbaycana təhlükə də artır... - VİDEO

Tramp İranla müharibədən niyə qorxur... - VİDEO

Aydın Quliyev Putinin köməkçisinin cavabını sərrast verdi... - VİDEO

Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a verilsə, bölgəmizdə nə baş verər?

Paşinyan Bakıda mühakimə olunan şəxslə bağlı məktubdan imtina etdi...

Tramp bir sözü ilə dolları elə möhkəmləndirdi ki, təsiri manata da dəyə bilər...

SON XƏBƏRLƏR

17.07.2025 / 15:05
Nəsimidə silsilə oğurluqlar edən şəxs saxlandı

17.07.2025 / 14:43
Sviridenko Ukraynanın baş naziir təyin edildi

17.07.2025 / 14:30
Ağcabədidə çətənə bitkilərinin kultivasiyasını təşkil edən şəxslər saxlandı

17.07.2025 / 14:19
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Yuxarı Gövhər Ağa məscidini ziyarət ediblər - FOTO

17.07.2025 / 14:17
"İşgəncələrə məruz qalırdım, döyülürdüm" - Erməni əsirliyində olmuş azərbaycanlı

17.07.2025 / 13:58
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada Bülbülün ev-muzeyində olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:45
İsti hava bu avtomobillərdə yanğın ehtimalını dəfələrlə artırır - BDYPİ-dən xəbərdarlıq

17.07.2025 / 13:33
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Natəvanın, Bülbülün və Üzeyir Hacıbəylinin gülləbaran edilmiş heykəllərinə baxıblar - FOTO

17.07.2025 / 13:24
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşadakı Yaradıcılıq Mərkəzində “Heydər Əliyev və Qarabağ” sərgisi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:17
Laçında baş vermiş meşə yanğınına görə 3 nəfər məsuliyyətə cəlb edildi

17.07.2025 / 13:11
Azərbaycan XİN-dən İraqa başsağlığı mesajı...

17.07.2025 / 13:08
Пашинян дал Кремлю очередную пощёчину - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

17.07.2025 / 12:53
Prezident Əliyev və Berdiməhəmmədov Yeni Şuşa məscidində tikinti işlərinin gedişi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:34
“Suriya tortu” bölüşülmür...

17.07.2025 / 12:26
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada inşa edilmiş birinci yaşayış kompleksində olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:15
Azərbaycanla Vyetnam arasında mühüm razılaşma

17.07.2025 / 12:07
Prezident İlham Əliyev və Berdiməhəmmədov Daşaltı kəndinin fonunda şəkil çəkdiriblər - FOTO

17.07.2025 / 11:35
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli şəhərinin dağıdılmış yerlərinə baxıblar

17.07.2025 / 11:30
Bu da oldu - Tramp istədi, "Coca-Cola" tərkibini dəyişdi..

17.07.2025 / 11:29
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli rayonuna gəlib

17.07.2025 / 11:10
Azərbaycan və Qazaxıstanın XTQ mənsubları arasında görüş olub

17.07.2025 / 11:07
BDU-nun nəzdində “Gənc istedadlar” liseyinin 7 şagirdi qızıl və gümüş nişana layiq görülüb

17.07.2025 / 11:03
Trampdan Rusiyaya sərt cavab, müharibə qızışır - CANLI

17.07.2025 / 10:43
Bağdadda matəm elan edilib - yanğında ölən 50 nəfərə görə...

17.07.2025 / 10:30
"İsrail müharibəyə başlaya bilər, lakin onu bitirmək gücündə deyil" - Əhməd əş-Şaraa

17.07.2025 / 10:22
Şamaxıda keçirilən konfrans yekunlaşıb

17.07.2025 / 10:16
"İsrail Suriyanın ərazi bütövlüyünə təcavüz edir" - Türkiyə parlamenti

17.07.2025 / 10:10
Bu ərəb ölkəsi ABŞ iqtisadiyyatına 17 milyard dollar sərmayə qoyacaq

17.07.2025 / 10:04
Sabunçunun bu ərazilərində işıq olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

17.07.2025 / 10:00
"Sabah" bu gün Avroliqada cavab matçına çıxacaq

17.07.2025 / 09:54
Dolların məzənnəsi dəyişmədi, avro bahalaşdı - Mərkəzi Bankdan AÇIQLAMA

17.07.2025 / 09:28
"Yol-nəqliyyat hadisələrinin təsnifatı: səbəb və nəticələrin təhlili” adlı ictimai müzakirə keçirilib

17.07.2025 / 09:27
Ağıllı kəndlərlə bərabər sağlam şəhərlər də yaratmalıyıq - ÜST-dən Bakıya mesaj...

17.07.2025 / 09:26
Bakıda “Mercedes” yolu keçən qadını vurub öldürdü

17.07.2025 / 09:18
"Mən bunu edəcəm” - Makronun qorxulu rəqibi seçkilərə qatılacaq

17.07.2025 / 09:14
Tənha yaşayan almanların sayı 17 milyona çatıb...

17.07.2025 / 09:10
“Qarabağ” Çempionlar Liqasında bu rəqiblə qarşılaşacaq

17.07.2025 / 09:04
Daha 43 ailə Kəngərliyə köçürüldü

17.07.2025 / 08:34
Məleykə Abbaszadə qızlara nə demək istədi - hər gün sağılmaq nədir?

17.07.2025 / 08:22
Bakının bu yollarında güclü tıxac var

17.07.2025 / 01:14
Suriyada nə baş verir... İsrail prezident iqamətgahını, Baş Qərargah və Müdafiə Nazirliyinin binalarını vurdu... ölü sayısı 300-ü keçdi... - VİDEO

16.07.2025 / 23:18
Paşinyan Ermənistanın KTMT-dən çıxacağını açıqladı - geri qayıtmaq niyyətində deyilik...

16.07.2025 / 22:41
Ermənistan Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına tam üzvlük üçün müraciət edib

16.07.2025 / 22:24
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov birgə nahar ediblər

16.07.2025 / 21:43
Yekaterinburqdakı Azərbaycan diaspor rəhbərinin oğlu həbs edildi

16.07.2025 / 21:21
Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a verilsə, bölgəmizdə nə baş verər?

16.07.2025 / 21:04
Paşinyan Bakıda mühakimə olunan şəxslə bağlı məktubdan imtina etdi...

16.07.2025 / 20:49
Tramp neçənci dəfədir Rusiya barədə 180 dərəcə mövqe dəyişir - taktika, ya xamlıq...

16.07.2025 / 20:45
Şamaxıda dini ibadətgahlara media-tur təşkil olunub

16.07.2025 / 20:35
12 günlük müharibə Rusiya-İran münasibətlərini xeyli zədələdi...

16.07.2025 / 20:22
Ermənistan təlaşda: Qərbi Zəngəzur mübahisəli ərazilər kimi dünyada tanınmağa başlayır...

16.07.2025 / 20:20
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov “Sea Breeze”də olublar - FOTO

16.07.2025 / 20:03
Tramp bir sözü ilə dolları elə möhkəmləndirdi ki, təsiri manata da dəyə bilər...

16.07.2025 / 19:48
Azərbaycan-Suriya münasibətlərinin normallaşması İran mediasında böyük vəlvələ yaratdı...

16.07.2025 / 19:34
26 illik geosiyasi tələ qırılır, kəmər işə düşür - Azərbaycanın planı işlədi...

16.07.2025 / 19:20
Zirədə zibil dizə çıxır...

16.07.2025 / 19:07
Cənubi Qafqazın geosiyasəti yenidən şəkillənir - Azərbaycan işin başındadır...

16.07.2025 / 18:52
Dəhliz ABŞ-a verilsə Rusiya bu addımları atacaq...

16.07.2025 / 18:37
Xarici siyasətimizdə yeni istiqamət - Şaraanı Bakıya gətirən nə idi...

16.07.2025 / 18:23
Keçmiş nazir Zəngəzura qarşı ABŞ-da hansı dairələrdən sifariş alıb?..

16.07.2025 / 18:15
Paşinyan Zəngəzur dəhlizilə bağlı ABŞ-dan təklifin daxil olduğunu təsdiqlədi

16.07.2025 / 18:10
Pakistanlı nazir Azərbaycan haqda niyə bu sözləri eşitməli idi? - Dini liderin ətrafında çirkin intriqa...

16.07.2025 / 17:56
70 illik problem ancaq 2 dövlət prinsipi ilə həll oluna bilər - prezident ABŞ-a mövqe göstərdi...

16.07.2025 / 17:43
Vardanyan Bakıda məhkəmədə istədiyi vəsatəti qəbul etdirə bilir...

16.07.2025 / 17:30
Azərbaycanın ixracı ilin sonunadək azalmaqda davam edə bilər - pis proqnoz...

16.07.2025 / 17:23
Sahibə Qafarova Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşdü...

16.07.2025 / 17:18
Bakıda kişi arvadını güllələdi

16.07.2025 / 17:05
Kukla Teatrı “Bakı-Xəbər”in əməkdaşını “Teatrın dostu” mükafatı ilə təltif etdi...

16.07.2025 / 17:02
Dövlət Komitəsinin 2025-ci ilin ilk yarımilində fəaliyyəti müzakirə edilib

16.07.2025 / 16:52
DİN-dən əməliyyat - narkoşəbəkənin daha iki üzvü 67 kq narkotiklə yaxalandı

16.07.2025 / 16:39
"Əkinçi" qəzeti - maarifçilik, inkişaf, milli özünüdərk məktəbi

16.07.2025 / 16:27
Sovet dövründə tikilən evlərin sənədləşdirilməsi qaydaları dəyişdi

16.07.2025 / 16:23
Ədliyyə orqanlarının xüsusi xəzinə hesabı yaradılır

16.07.2025 / 16:20
Azad edilmiş ərazilərdə güzəştli ipoteka krediti ilə bağlı şərtlərdə dəyişiklik edildi

16.07.2025 / 16:16
Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədrinin qızı Heydər Əliyev Mərkəzində olub - FOTO

16.07.2025 / 15:49
"Ermənistan və Azərbaycan arasında müharibə yox, sülh olacaq" - Paşinyan

16.07.2025 / 15:41
Cəlilabadda doğuldu, Füzulidə şəhadətə qovuşdu – şəhid Elvin Bayramov...

16.07.2025 / 15:24
Paşinyan Ermənistanın Avropa İttifaqına mümkün üzvlüyü barədə danışdı

16.07.2025 / 15:09
“Vaqif Poeziya Günləri” Gəncədə davam etdi

16.07.2025 / 15:01
BMU məzunu tam təqaüdlə Şanxay Universitetinə qəbul olub

16.07.2025 / 14:38
Makron Fransanı borc bataqlığında batırır - hər saniyədə 5 min avro borc... hökumət devrilə bilər...

Xarici siyasətimizdə yeni istiqamət - Şaraanı Bakıya gətirən nə idi...

XƏBƏR ARXİVİ