"Azkredit" bank olmayan kredit təşkilatına çevriləndən sonra nə baş verdi...
Samir Əliyev: "BOKT-larda kredit faizləri banklarla müqayisədə daha yüksəkdir"
"Əsas üstünlüyü onun resurslarına əlçatanlığın asan olmasıdır"
Bu yaxınlarda fəaliyyətinə xitam verilmiş "Azərbaycan Kredit Bankı" ASC-nin tezliklə bank olmayan kredit təşkilatına (BOKT) transformasiya olunacağı gözlənir. Yayılan məlumatlara görə, hazırda bankda işini davam etdirən Ləğvetmə Komissiyası iyulun 31-də yeni qərar qəbul edib.
Məlumata görə, artıq Müşahidə Şurasının sədri Emil Rzayev, Müşahidə Şurasının üzvü Günəş Babayeva və İdarə Heyətinin sədri Cavid Zeynalov istefa ərizələrini Komissiyaya təqdim ediblər: "Rəhbərlikdə yer alan digər şəxslərin işdən azad edilməsinə də Komissiya qərar verəcək".
Qərara əsasən, "Azərbaycan Kredit Bankı" bundan sonra qeyri-bank təşkilatı kimi fəaliyyət göstərməsi üçün yaxın vaxtlarda Mərkəzi Banka müraciət edəcək: "Hələlik yaradılacaq BOKT-un adı məlum deyil".
Qeyd edək ki, "Azərbaycan Kredit Bankı" ASC 29 dekabr 2005-ci il tarixində Mərkəzi Bankdan aldığı lisenziya əsasında fəaliyyət göstərib və AMB-nin 10 iyul 2015-ci il tarixli qərarı ilə lisenziyası ləğv edilib.
Gözlənir ki, digər ləğv olunan banklar da BOKT-ə çevrilsin. Çünki müşahidələr göstərir ki, bir sıra bankların nizamnamə kapitalını 50 milyon manata çatdırmaq imkanları yoxdur. Baxmayaraq ki, bu ilin əvvəlində əlavə olaraq həmin banklara möhlət verildi.
Maraqlıdır, BOKT kimi fəaliyyət göstərəcək təşkilatların bankdan fərqi nədir?
Sözügedən məsələni dəyərləndirən iqtisadçı-ekspert Samir Əliyev fərqlə bağlı bir neçə məqama toxundu: "Bank olmayan kredit təşkilatı xüsusi razılıq (lisenziya) əsasında kreditlərin verilməsi və "Bank olmayan kredit təşkilatları haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulan fəaliyyət növlərini həyata keçirən ixtisaslaşmış kredit təşkilatıdır. BOKT-un fəaliyyəti Azərbaycan Konstitusiyası, bu Qanun, Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsi, "Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında" Qanunla tənzimlənir. Həmçinin, ölkənin digər qanunları və normativ-hüquqi aktları və beynəlxalq müqavilələrlə tənzimlənir. Sözügedən qanun kredit ittifaqlarına və lombardlara şamil olunmur. Bundan sonra banklar və bank olmayan kredit təşkilatları müştərilərə biznes kreditlərini 25, istehlak kreditlərini isə 29 faizdən baha verə bilməyəcək. Güman etmək olar ki, "AvroBank" və "Azərbaycan Kredit Bankı" sonuncu qurban olmayacaq. Əksinə, bundan sonra bankların sayı azala bilər. Mərkəzi Bank kiçik bankların bazardan çıxarılmasında israrlı görünür. Yaxın dövrdə bankların sayı 40-dan aşağı düşə bilər. Onların sayının 35-ə düşməsi də istisna deyil. Konsolidasiya tədbirləri BOKT-lara da təsir edəcək. BOKT-larda kredit faizləri banklarla müqayisədə daha yüksəkdir. Bu kredit təşkilatlarında illik faiz dərəcəsi hətta 40 faizə çatır. Onların kredit portfeli də məhduddur. BOKT-ların əsas üstünlüyü onun resurslarına əlçatanlığın asan olmasıdır. BOKT-lar həm də banklardan fərqli olaraq kənd yerlərində, o cümlədən cəbhə bölgəsinə yaxın ərazilərdə işləyirlər.
Hazırda ölkədə BOKT-ların sayı 157-dir və onların kredit portfeli ümumilikdə 591 milyon manata yaxındır. Ölkə üzrə kredit qoyuluşunun 2,9 faizi bu təşkilatların payına düşür. Banklarda son aylarda kredit qoyuluşunun azalmasına rəğmən BOKT-larda zəif də olsa artım müşahidə edilir".
Vidadi ORDAHALLI
