İrəvanda Bakı-Moskva gərginliyi "təhlil" edilir - qaz məsələsi, İran və Qərb faktorları...
Tural İsmayılov: "Ona görə də erməni "ekspertlər", hətta ölkə daxilində gedən proseslərdən bixəbərdirlər"
Azərbaycan məsələləri üzrə erməni "ekspert" son günlər mediada Azərbaycanla Rusiya arasında təyyarə qəzasından dolayı yaranan gərginliyi heç bir dəxli olmayan məsələlərlə bağlamaqla erməni cəmiyyətinə uydurma nağıllar danışır.
Faktiki olaraq, Azərbaycan beynəlxalq hüquq normalarına uyğun olaraq Rusiyadan öz haqqını tələb edir. Putin isə buna görə öz "atı-arabası" ilə Azərbaycanı hədəfə alib, bütün informasiya arsenalı nişangahını 7/24 Bakıya tuşlayıb. Ermənilər isə bu "soyuq küləklər"in səbəbini görün hansı fantastik motivlərdə axtarır...
Bütün motivlərin qayəsində o dayanır ki, Rusiya ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin kəskinləşməsinin səbəbkarı rəsmi Bakıdır və o bunu süni şəkildə edir.
"Ekspert"in birinci versiyası ondan ibarətdir ki, bu yaxınlarda İranla Rusiya arasında bağlanan strateji tərəfdaşlıq haqqında müqavilədən sonra rəsmi Tehran Moskvadan xahiş edib ki, Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı mövqeyini dəyişsin. Yəni Rusiya Zəngəzur dəhlizini açmaq tələbindən vaz keçsin. Guya Tehranın xahişini Moskvanın "dərhal qəbul etməsi" isə Azərbaycanı qıcıqlandırıb. Bu bədbəxtlərin bəyəm xəbəri yoxdur ki, Rusiya indi Zəngəzur dəhlizinin açılmasını əvvəlkindən daha çox istəyir?
"Ekspert"in növbəti versiyası belədir ki, guya Rusiyanın Azərbaycan ərazisindən Avropaya ixrac etdiyi tranzit qaz tariflərinin qiymətini Bakı qaldırmaq istəyir. Məhz iki ölkə arasında fikir ayrılığı guya bununla bağlı ola bilər. Halbuki, Azərbaycan üzərindən Rusiya qazı Avropaya ixrac edilmir və bu, infrastruktur baxımından mümkün deyil. Çünki buna infrastruktur yoxdur. Rusiya Azərbaycana ildə maksimim 4 milyard kubmetr qaz ixrac edə bilər. Halbuki, Ukrayna müharibəsinə qədər Rusiya Avropaya 200-210 milyard kubmetr qaz ixrac edirdi. Bununla yanaşı, sonuncu dəfə Azərbaycan Rusiyadan 2023-cü ildə öz daxili tələbatı üçün - ölkənin şimal rayonlarını qazla təmin etmək məqsədi ilə bir milyard kubmetr qaz alıb.
Eyni zamanda, ermənilər bu məsələdə Türkiyə faktorunu da istisna etmirlər. Guya Siriyada gedən son proseslərlə bağlı Türkiyənin təhriki əsasında Azərbaycan Rusiya ilə münasibətləri gərginləşdirir.
"Azərbaycan məsələləri üzrə ekspert" daha sonra əlavə edir ki, guya Rusiya ilə münasibətləri gərginləşdirməklə Bakı Qərbə göstərmək istəyir ki, o, Rusiyadan uzaqlaşır. Yeri gəlmişkən, bu tendensiya Ermənistanda çox aktual olduğundan, başabəla "ekspert" elə bilir ki, Azərbaycanda da hökumətin Avropadan ötrü ürəyi uçur. Halbuki, Azərbaycanın nə Qərbdən, nə də Rusiyadan umacağı bir şey yoxdur. Sadəcə olaraq, rəsmi Bakı Rusiya HHM-i tərəfindən vurularaq qəzaya uğradılan təyyarəyə görə Moskvadan beynəlxalq hüquq normalarına uyğun davranış tələb edir. Elə isə, erməni “ekspert” bu cür fantastik düşüncələr ortaya qoymaqda hansı məqsədlər güdür?
Baki-xeber.com saytına bu barədə açıqlama verən politoloq Tural İsmayılov bildirdi ki, erməni ekspertlərinin gülunc və uydurma versiyalara əsaslanan ittihamlarına şərh verilməsinin tərəfdarı deyil: "Çünki nəzərə almaq lazımdır ki, Ermənistanda siyası institutlar və siyasi partiyalarla cəmiyyət arasında heç bir əlaqə yoxdur. Eyni zamanda, bu ölkədə özünü politoloq və ya siyasi təhlilçi adlandıran adamların da cəmiyyətlə heç bir əlaqəsi mövcud deyil. Ona görə də bu erməni "ekspertlər", hətta ölkə daxilində gedən proseslərdən bixəbərdirlər. Bu səbəbdən də əksər erməni ekspertlərinin həm Azərbaycana, həm də Ermənistanın özünə dair "təhlilləri" və "şərhləri" qərəzlidir və yalan üzərində qurulur. Ona görə də bu qəbildən olan şərh və təhlilləri cavabsız buraxmaq daha faydalıdır. Çunki biz onları müzakirə etdikcə həm tirajlayırıq, həm də ona müəyyən dəyər qazandırırıq. Halbuki, onların heç bir dəyəri yoxdur.
Məsələnin digər tərəfi ondan ibarətdir ki, hazırda faktiki olaraq Azərbaycanla Rusiya arasında baş verənlərin təfərrüatları erməni ekspertlərı üçün qaranlıq məsələdir.
Digər tərəfdən, bu ekspertlər doğrudan da müfəssəl siyasi təhlil qabiliyyətinə malikdirlərsə, ilk növbədə Ermənistanda baş verənləri doğru-dürüst qiymətləndirsinlər. Bu gün Ermənistanın kimin yaninda olduğu bəlli deyil. Dövlətin başı Rusiyanın qucağında, ayqları isə Qərbə və Amerikaya uzanır.
O ki qaldi təyyarə qəzasına, bu, Azərbaycan üçün maddi deyil, mənəvi məsələdir. Ona görə də Rusiya Azərbaycandan üzr istəməli (bunu artıq edib), günahı olan bütün məmurları cəzalandırmalı, AZAL-a və zərərçəkənlərə və ya onların varislərinə beynəlxalq hüquq çərçivəsində - Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatının tələblərınə uyğun kompensasiya ödəməlidir. İki ölkə arasındakı incikliyin kökü məhz buradadır.
Rusiya isə Azərbaycanın real tələblərini yerinə yetirmək əvəzinə, öz informasiya arsenalına Azerbaycan haqqında dezinformasiya yaymaq, bizimlə təhdid dilində danışmaq əmri verib. Bunu hansısa uydurma məsələlərlə şərh etmək elə erməni ekspertlərinin yalançı xislətinə uyğundur.
Akif NƏSİRLİ
