Turab Rzayev: “Paşinyanın açıqlaması əslində nə Rusiyanın, nə də Azərbaycanın maraqlarına uyğundur”

Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan Soçidə rusiyalı həmkarı Mixail Mişustinlə görüşündə deyib ki, Moskvada keçirilən nəqliyyat kommunikasiyalarının açılması üzrə üçtərəfli komissiyanın iclasında nəzərəçarpacaq irəliləyiş əldə edilib:
“Mən bir daha Ermənistanın bu nəqliyyat kommunikasiyalarının keçdiyi ölkələrin suverenliyi və yurisdiksiyası prinsipləri çərçivəsində regional iqtisadi və nəqliyyat kommunikasiyalarını açmağa hazır olduğunu bildirmək istəyirəm. Ümid edirəm ki, konkret həll yolları tapa biləcəyik".
Bu, Paşinyanın ənənəvi mövqeyidir ki, Zəngəzur dəhliz yox, yol olsun. Azərbaycan da bunu qəbul etmir. Onda Paşinyan hansı irəliləyişdən danışır?
Paşinyan dolayısı ilə demək istəyir ki, Zəngəzur dəhlizi tam olaraq Ermənistanın nəzarəti altında olmalıdır. Halbuki, 10 noyabr razılaşmasına görə, Ermənistan dəhlizin təhlükəsizliyinə zəmanət verir, dəhlizə nəzarəti isə Rusiya sülhməramlıları həyata keçirməlidir. Bu nə dərəcədə doğru yanaşma sayıla bilər?
Siyasi şərhçi Turab Rzayev “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, bu görüşün daha çox Rusiyanın eqosunu təmin etməyə yönəlik təmas olduğunu düşünür: “Paşinyan vaxtaşırı olaraq Qərbə doğru reveranslar edir, vaxtaşırı olaraq KTMT-nin Ermənistandan çıxması lazım olduğunu bildirir. Rusiyanı ortada saxlayaraq Brüssel və Vaşinqtonla Qarabağ münaqişəsini həll etməyə çalışır. Yekunda isə öz ilkin planına, onun hakimiyyətə gəlməsinə dəstək olan qüvvələrin istəyinə xidmət edir. Bu da rus ordusunu Ermənistandan, sonra isə Cənubi Qafqazdan çıxarmaqdır. Rusiya bunu bilir təbii ki. Ona görə də Rusiyanın Ermənistana çox böyük təzyiq vasitələri var. Ermənistanın bütün infrastrukturu, dəmir yolları, elektrik şəbəkəsi hamısı Rusiyanın əlindədir. Ermənistanın hava və quru sərhədlərini Rusiya qoruyur. Ermənistanda hərbi bazaları var. Erməni ordusunda Ermənistan Təhlükəsizlik qüvvələrinin, keçmiş Qarabağ klanının Rusiyaya tabe olan nüfuzlu nümayəndələri var. Sonuncu sərhəd təxribatlarında da Paşinyan etiraf etdi ki, onlar ona yox, hansısa xarici qüvvəyə tabedilər, ali baş komandan kimi başqalarını görürlər. Rusiya həm Paşinyanın öz sağlığına, həm də hakimiyyətinə təhlükə yarada bilər. Paşinyan da bunların hamısını bildiyinə görə, vaxtaşırı Rusiyaya səfərlər edərək Rusiya ilə yaxşı olduğunu göstərməyə çalışır. Ona görə də, bu görüş növbəti mənasız, Rusiyanın könlünü oxşamağa çalışan, Rusiyanın aqressiyasından canını qurtarmağa yönələn bir görüşdür. Burda Paşinyanın açıqlaması əslində nə Rusiyanın, nə də Azərbaycanın maraqlarına uyğundur. Azərbaycan Zəngəzur dəhlizinin ən azından maneəsiz dəhliz olmasını istəyir. Bunu Ermənistanın kefinə uyğun olaraq aça biləcəyi bir dəhliz kimi görmək istəmir. Ermənistan tərəfi Rusiyanın da istəklərinə cavab vermir. Çünki Rusiya açıq şəkildə göstərib ki, bu yol maneəsiz keçid olacaq, ancaq Rusiyanın FSB-si buna nəzarət edəcək. Ermənistan isə açıqlamasında dedi ki, bu kommunikasiyalar keçdiyi ölkələrin süverenliyi çərçivəsində baş verə bilər. Bu da o deməkdir ki, bu yola nə Rusiya nəzarət edəcək, nə də hansısa şəkildə Azərbaycanın digər yollarından fərqli olacaq. Sadəcə, Ermənistanın öz qanunları, öz qaydaları işləyəcək. Yəni Ermənistanın özünə tabe olan bir yol olacaq. Ermənistan, faktiki olaraq, mənim ərazimdə olan yoldan istifadə edə bilərsiz deyir. Əslində yol dediyi kimi açılarsa, fəaliyyət göstərərsə, Azərbaycanın da maraqlarına uyğun ola bilər. Çünki bizim üçün adın nə olmasının fərqi yoxdur. Bizə lazımdır ki, Zəngilandan çıxıb Ordubada gedə bilirik, yoxsa gedə bilmirik. Əgər bunu təmin edirsə və bunun adını biz öz yurisdiksiyamızla açdıq qoyursa, bizim üçün heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Əgər mən yolları açıram deyib, fərqli məsələlərə toxunaraq bunu aylarla uzadacaqsa, düşünürəm ki, bu, əlbəttə, Azərbaycanın maraqlarına zidd olacaq”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ