Elşən Həsənov: “Ermənistana konkret təzyiqlər göstərilməlidir, belə məqamda “xalq diplomatiyası”nın heç bir faydası olan deyil”
Rusiya xarici işlər naziri Lavrov üçtərəfli bəyanatlarda mahiyyətcə davamlı həllərə nail olmaq üçün yol xəritəsinin olduğunu qeyd edib:
"Cənubi Qafqaz ətrafındakı vəziyyəti təhlil etdik. Hesab edirəm ki, liderlərimizin razılaşmalarına alternativ yoxdur. Regionda sülhün və sabitliyin hökm sürməsində bütünlüklə maraqlıyıq. Bu, Rusiyanın maraqları ilə birbaşa olaraq əlaqəlidir və biz vəziyyətin stabilləşməsi ilə bağlı qərarların icrasına hər vasitə ilə nail olmağa çalışacağıq".
Lavrov daha sonra deyib ki, Cənubi Qafqazda iqtisadi, nəqliyyat əlaqələri açılmalıdır və əlbəttə ki, Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişinin mətni razılaşdırılmalıdır: “Sülh sazişi üzərində aktiv şəkildə işlər görülür”.
O, həmçinin "ikinci yol" adlanan xətt üzrə ekspertlərin, ictimai təşkilatların və parlamentarilərin əlaqələrinin inkişafının vacibliyini vurğulayıb:
"Təcrübə bunu göstərir və hesab edirəm ki, bu, etimadın möhkəmlənməsi üçün əlavə addım qismində olduqca mühümdür".
Çox maraqlıdır, sülh prosesi ilə bağlı vəziyyətin belə gərgin olduğu dönəmdə prosesə xalq diplomatiyası adı ilə ictimai təşkilatlar, ekspertləri qoşmaq hansı faydanı verə bilər? Unutmaq lazım deyil ki, Ermənistanın həyata keçirdiyi 30 illik işğal dönəmində də bu vasitələrdən istifadə edilsə də, bunun heç bir faydası olmayıb.
Azərbaycan Sosialist Partiyasının sədri Elşən Həsənov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, əslində “xalq diplomatiyası” anlayışı beynəlxalq münasibətlərin qlobal diplomatiyadan kənarda qalan kriteriyalarını əhatə edir: “Real olaraq xalq diplomatiyasından təqribən 17-ci əsrdə istifadə olunub. Bundan sonrakı dönəmlərdə, əsasən I və II Dünya müharibələri zamanı da tətbiq olunub. ABŞ xalq diplomatiyasından “soyuq müharibə” zamanı geniş istifadə etməyə başladı. Bu mənada SSRİ-yə qarşı istifadə olunan Amerika musiqiləri, filmləri və digər mədəniyyət vasitələri əhəmiyyətli rol oynamışdı. 1953-cü ildə ABŞ prezidenti Eyzenhauerin təşəbbüsü ilə "USIA" yaradılmış və düz “soyuq müharibə”nin bitməsinə qədər Amerika xalq diplomatiyasının koordinasiya mərkəzi olmuşdu. Əgər iki tərəfin bir-birilə razılaşmasını üçüncü bir tərəf qarşıdurmaya yönəldibsə, onda xalq diplomatiyasının hansı faydasından danışmaq olar? Biz ki, bütün bunları yaşayıb görmüşük. Üstəlik, ötən illərdə Moskvada Azərbaycan və Ermənistan ziyalılarının müəyyən bir qrupunun görüşü, həmin nümayəndə heyətinin Bakıya və İrəvana səfərləri, yüksək səviyyədə qəbul sonda nəyə gətirib çıxartdı? İki dövlət arasındakı gərginlik səngidimi, yoxsa sülh müqaviləsi imzalandı?..
Bütün bunların heç biri baş vermədi. Əksinə, biz düşmənlərimizin xislətini daha dərindən anlamaqla başa düşdük ki, bu danışıqlar, olsa-olsa, görüntüdür, formal xarakter daşıyır. Və Rusiya da onun formal xarakterli olmasında maraqlı tərəfdir.
Təəssüf ki, yenə Moskva təşəbbüs irəli sürür, yenə hər iki tərəfin ziyalılarını görüşməyə, bir masa arxasında oturub problemi çözməyə dəvət edir. Yaxşı olar ki, Rusiya Ermənistanı əməli addımlar atmağa dəvət etsin. Üzərinə götürdüyü öhdəliyi niyə yerinə yetirib yolları açmır, niyə qoşunlarını Qarabağdan çıxarmır, niyə sərhədlərin dəqiqləşməsinə mane olur? Bütün bunlar qalıb bir tərəfə, Rusiya “xalq diplomatiyasından” danışır.
Ermənistana konkret təzyiqlər göstərilməlidir, belə məqamda “xalq diplomatiyasının” heç bir faydası olan deyil”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
