27 yanvar tarixində Azərbaycan Respublikasının İran İslam Respublikasındakı Səfirliyinə qarşı həyata keçirilmiş terror hücumunun beynəlxalq səviyyədə pislənməsi, terror aktını təşkil edənlərin və törədənlərin müəyyənləşdirilərək tezliklə cəzalandırılması, eləcə də Diplomatik Əlaqələr haqqında Vyana Konvensiyasından irəli gələn öhdəliklərin yerinə yetirilməsi barədə çağırışların yer aldığı müvafiq sənədlər qəbul edilmək məqsədilə aidiyyəti beynəlxalq təşkilatlar və platformalara təqdim edilib.
Bu barədə Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi məlumat yayıb.
XİN-dən bildirilib ki, sözügedən terror aktı törədiləndən indiyə qədər səfirliyimizə qarşı silahlı hücum ayrı-ayrılıqda 100-ə yaxın ölkə və bir sıra beynəlxalq təşkilatların katiblikləri tərəfindən pislənib və bu aktı törədənlərin cəzalandırılmasının zəruriliyi verilmiş bəyanatlarda vurğulanıb. İran tərəfi üzvü olduğu və qərarların konsensusla qəbul edildiyi beynəlxalq təşkilatlarda terror hücumunun beynəlxalq müstəvidə geniş şəkildə ifşa olunmasının qarşısının alınmasına çalışıb. Bu xüsusda, hücumdan dərhal sonra Qoşulmama Hərəkatının (QH) Əlaqələndirici Bürosuna və Asiyada Qarşılıqlı Fəaliyyət və Etimad Tədbirləri üzrə Müşavirəyə (AQEM) Azərbaycan tərəfindən təqdim edilmiş kommünike və bəyanat layihələrinə İran tərəfi etiraz edib və bu sənədlərin qəbuluna mane olub. İran tərəfi, bununla yanaşı, sözügedən təşkilatlarda öz mövqeyinə dəstək məqsədilə bir çox ölkələrə müraciət etsə də, Qoşulmama Hərəkatında 120 ölkə arasından İranın mövqeyinə dəstək verən yalnız Suriya və Hindistan olub. Bu üç ölkənin sözügedən sənədlərin qəbuluna qarşı çıxan zaman səsləndirdiyi əsas iddia, guya əvvəllər Qoşulmama Hərəkatında ayrı-ayrı ölkələrdə terror hücumlarının pislənmədiyi və bu ölkələr arasında ikitərəfli məsələlərin Qoşulmama Hərəkatı kimi beynəlxalq platformalara gətirilmədiyi olub. Halbuki, Qoşulmama Hərəkatı bir çox hallarda üzv ölkələrində baş vermiş terror hücumlarını pisləyən, diplomatik missiyaların mühafizəsinə vurğu edən bir sıra sənədlər qəbul edib.
Diqqəti çəkən məqam odur ki, adı çəkilən iki böyük təşkilatda cəmi iki dövlət - Suriya və Hindistan İranı müdafiə edib. Təkcə bunun özü Azərbaycanla müqayisədə İranın beynəlxalq təşkilatlarda nüfuzunun necə bərbad olduğunu əyani şəkildə göstərməyə əsas verir.
“İran bir sıra ölkələrdə dövlət səviyyəsində terrorçuları maliyyələşdirir”
Məsələyə münasibət bildirən AMİP funksioneri Əli Orucovun fikrincə, belə bir halın baş verməsi İranın beynəlxalq imicinə güclü zərbədir: “Düzdür, onsuz da İranın beynəlxalq imici yaxşı durumda deyil. Bunun da səbəbi onunla əlaqədardır ki, İran beynəlxalq müstəvidə terroru dəstəkləyən ölkə imicinə malikdir. İran ABŞ-ın terroru dəstəkləyən ölkələr siyahısında ön mövqedədir. Prinsipcə, İranda belə bir terror aktının baş verməsi bir çox ölkələr üçün təəccüblü deyil. Çünki həmin ölkələrə İranın belə qanunsuz işlərlə məşğul olması bəllidir. Bir daha dünyaya sübut oldu ki, İran rejimi başdan-başa terror dövlətidir. Onun strukturları ilə bərabər bütün təfəkkürü, mənəviyyatı terrora xidmət edir. İranın bir sıra ölkələrdə dövlət səviyyəsində terrorçuları maliyyələşdirir. Ona görə də Qoşulmama Hərəkatında və AQEM-də təmsil olunan ölkələr İranı dəstəkləmədilər. Xüsusən də QH üzvləri tərəfindən belə münasibətin ortaya qoyulacağını Molla rejimi gözləmirdi. Yalnız Suriya və Hindistanın İranı dəstəkləməsi Tehran rejimi üçün şok effekti yaratdı. Məlum oldu ki, İran müttəfiqlərsiz qalıb. Bu iki ölkənin belə mövqe sərgiləməsi müəyyən mənada gözlənilən idi. Ona görə ki, Suriyanın durumu ortadadır. Xəritədə Suriya adlı dövlət olsa da, praktiki olaraq bu ölkə parçalanıb. Yəni, yox kimi birşeydi. Suriya ona görə İranı dəstəkləyib ki, Tehran Əsəd rejiminə hərbi baxımdan ən çox dəstək verən tərəfdir. Əsasən buna görə belə mövqe ortaya qoyub. Hindistana gəldikdə isə, bu, son dövrlər bu ölkənin Ermənistana göstərdiyi yaxınlıqla bağlıdır. Açıq hiss olunur ki, Hindistan Ermənistanla əlaqələri genişləndirmək istəyir. Bu da coğrafi baxımdan ancaq İran vasitəsilə mümkündür. Ancaq istənilən halda, QH-də təmsil olunan 120 ölkədən yalnız 2-nin İranın lehinə səs verməsi molla rejimi üçün böyük fiaskodur”.
Vidadi ORDAHALLI
