Cümə günü, 25 iyul 2025
     

Azərbaycanın idxal-ixrac əməliyyatlarında təhlükəli vəziyyət var - yeni bazarlar tapılmalıdır...

Image

2025-ci ilin yanvar-aprel aylarında Azərbaycanın xarici ticarət dövriyyəsi 16 milyard 917,6 milyon ABŞ dollarına bərabər olub. Bu da ötən ilin eyni dövrünə nisbətən çoxdur. Ötən ilin ilk dörd ayında bu rəqəm 13.6 milyard dollar olmuşdu.

Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatına görə, son bir ildə ölkə üzrə ixrac 8 milyard 784.7 milyon dollar (7,5 faiz artım), idxal isə 8 milyard 132,9 milyon dollar (48,8 faiz artım) təşkil edib.

Amma xarici ticarət dövriyyəsində 651,79 milyon dollarlıq müsbət saldo yaransa da, bu, ötən ilin eyni dövrünə nisbətən 4,1 dəfə azdır. Bir sıra iqtisadçılar idxal-ixrac əməliyyatlarında müsbət saldonun azalmasını neft hasilatının və qiymətinin azalması, qeyri neft-qaz ixracının lazımı səviyyədə artmaması ilə izah edirlər. Hesabat dövründə xarici ticarət iştirakçılarının sayı ölkələr üzrə 157 olub. Bu illik müqayisədə bir ölkə azdır. Xarici ticarət iştirakçılarından fiziki şəxslərin sayı 23 926, hüquqi şəxslərin sayı 8037 olub. Hüquqi şəxslərin 7 900-ü özəl sektordan, 137-si dövlət sektorundan olub. İstənilən halda görünən odur ki, ölkə hələ də idxaldan xeyli asılıdır. Ekspertlər hesab edir ki, idxalın bu qədər artması yerli istehsalın hələ də bir çox sahələrdə xarici məhsullarla rəqabət apara bilmədiyindən irəli gəlir. Uzunmüddətli perspektivdə bu tendensiya xarici ticarət balansında disbalans yarada bilər. Ekspertlər ixracın şaxələndirilməsinin, qeyri-neft sektorunun gücləndirilməsinin və yerli istehsalın stimullaşdırılmasının vacibliyini bildirir. Yerli məhsul istehsalının bəzi sahələrdə zəif olması xarici mallara olan tələbatı artırır. Xüsusilə yüksək texnologiyalı avadanlıq, dərman, maşın və elektronika kimi sahələrdə yerli istehsal kifayət qədər inkişaf etmədiyindən idxala ehtiyac yaranır. İndi getdikcə kəskinləşən qlobal rəqabət və konfrontasiya fonunda Azərbaycan üçün ixracı artırmaq olduqca vacibdir. Bu sırada Türk Dövlətləri Təşkilatına (TDT) xüsusi önəm verilməlidir. Bu gün türk dünyası beynəlxalq münasibətlərin yeni bir güc mərkəzi kimi mühüm geosiyasi və geoiqtisadi çəkiyə malikdir. TDT-nin üzv ölkələrin əhalisi 173 milyon nəfərdən çoxdur. Üzv dövlətlərdə ümumi daxili məhsulun həcmi 1,5 trilyon ABŞ dolları, ticarət dövriyyəsi 1,2 trilyon ABŞ dolları təşkil edir. Ümumilikdə dünya ərazisinin 1 faizə qədəri, ticarət dövriyyəsinin 2,4 faizini Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələr əhatə edir. Ərəb ölkələrinə ixrac da mühüm istiqamət ola bilər.

Qeyd edək ki, ərəb dövlətləri ilk növbədə ərzaq, o cümlədən aqrar məhsulları böyük həcmdə Azərbaycandan idxal etməyə hazırdır. Ekspertlər hesab edir ki, ölkəmizin ilk növbədə kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracı ilə əlaqədar potensialı genişdir. Digər tərəfdən bu məsələ ilə əlaqədar hökumətin xüsusi proqramları var. Bundan əlavə, ixracla məşğul olan şirkətlərə müəyyən güzəştlər də var. Bu arada qeyd edək ki, Azərbaycan məhsullarının Körfəz ölkələrinə daşınması üçün nəqliyyat logistika layihəsinin hazırlanması gündəmə gəlib. Hesab edilir ki, bunun reallaşması Azərbaycandan ərəb ölkələrinə daha böyük həcmdə məhsul ixracına imkan verəcək. Ekspertlər hesab edir ki, ərəb ölkələrinin bazarlarına ilk növbədə kənd təsərrüfatı məhsullarının çıxarılmağa başlanması Azərbaycanda bu sahənin inkişafına əlavə təkan verəcək. Digər tərəfdən, Azərbaycanın ənənəvi MDB məkanından əlavə, dünyanın digər ölkələrinə də kənd təsərrüfatı məhsullarını çıxarmağa başlaması həm də o deməkdir ki, ölkəmizin beynəlxalq tələblərə cavab verən istehsal potensialı var. Daha bir vacib fakt odur ki, xaricə çıxış imkanlarının genişlənməsi fonunda istehsalçı daha çox məhsul yetişdirib onun satılmasında maraqlı olacaq. Bu isə daxili istehsal həcminin artması deməkdir. Ümumiyyətlə, ərəb ölkələrinə çıxış əldə edilməsi yerli keyfiyyətli məhsullar üzrə istehsal prosesinin artmasına gətirib çıxaracaq. Azərbaycanda aqrar sektorda istehsal imkanlarının genişləndirilməsi, əsasən də keyfiyyətli, rəqabətə davamlı məhsul istehsalının formalaşdırılması ölkə üçün yeni bazarların əldə edilməsi baxımından da vacib əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan Çin iqtisadi əlaqələri və onun genişlənməsi də burada xüsusi diqqət cəlb edir. Məlumdur ki, Azərbaycanın Çinlə əlaqələri son zamanlar ciddi inkişaf trayektoriyasına qədəm qoyub. Amma bu daha çox idxal əlaqələridir. Azərbaycan Çindən daha çox məhsul idxal edir. Lakin vəziyyətin müəyyən qədər dəyişməsi də mümkündür. Çin olduqca böyük bazardır. Orada yer tutmaq, məhsullarımızı Çin bazarına çıxarmaq çox önəmlidir. Buna rəğmən hələlik Azərbaycan məhsulları Çin bazarında geniş yer tuta bilməyib. Düzdür, son zamanlar bu istiqamətdə hökumətlərarası müqavilələr imzalanmağa vəhəyata keçirilməyə başlanılıb. Çinlə Azərbaycan arasında ticarət və investisiya sahəsində kifayət qədər böyük potensial var. Bu potensialın açılması üçün əməkdaşlığın genişlənməsi yaşıl enerji konteksində də mümkündür. Burada onu da qeyd edək ki, Azərbaycanın Çin məhsullarının ixracında önəmli rol oynaması rəsmi Pekin üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycandan keçən Transxəzər beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi - Orta Dəhliz bu gün Çin üçün alternativ ixrac baxımından həyati zərurətə malikdir.

Ramil QULİYEV



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

25.07.2025 / 22:22
Türkiyənin 22-ci UNESCO İrsi: Sardis və Bintepə

25.07.2025 / 21:23
Bütün Fransa Makronun qəsdinə durdu - ölkə yeni aksiyalara hazırlaşır...

25.07.2025 / 21:08
Millət vəkili Mehriban Vəliyeva Aydın Quliyevi təbrik etdi

25.07.2025 / 21:06
65 yaşda "Əməkdar jurnalist" adı almaq mənim günahım deyil...

25.07.2025 / 21:05
EKO-nun Xankəndi zirvəsi Rusiyanı niyə bu qədər narahat edir?

25.07.2025 / 20:49
Sülhü pozan Ermənistan, hədəf Azərbaycan - Fransa parlamentindən absurd qərar...

25.07.2025 / 20:34
Zəngəzur dəhlizi məsələsinə NATO da qarışdı...

25.07.2025 / 20:19
Paşinyan həbs etdiyi rus oliqarxı barədə beynəlxalq məhkəmə qərarını da heçə saydı...

25.07.2025 / 20:04
Paytaxt köçürülə bilər - su qıtlığı daha kəskin problemə çevrilir...

25.07.2025 / 19:49
Paşinyanın siyasəti Elçibəyin 90-cı illərdəki Qərbyönlü siyasətinə bənzədildi...

25.07.2025 / 19:35
ABŞ-ın Zəngəzur planı Rusiya layihəsindən kəskin fərqlidir - Zaxarova narahatdır...

25.07.2025 / 19:22
Azərbaycanın ilk peykindən süni intellekt layihələrinin maliyyələşməsinə qədər...

25.07.2025 / 19:16
Bakıda DİN müşavirəsində sərt tələb - “icra olunmalıdır”

25.07.2025 / 19:09
Qubanın şəhid ailələri təklif etdilər - hər şəhid barədə kitab yazılsın...

25.07.2025 / 19:01
MM-in Korsikaya Dəstək Qrupundan Fransa parlamentinə sərt cavab - bu onları qıcıqlandırır...

25.07.2025 / 18:58
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Ordubadda seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib

25.07.2025 / 18:55
Tələbə təqaüdləri artırıldı - 300, 450 manat...

25.07.2025 / 18:50
İsgəndər Xəlilovun oğlunun şirkəti ofisdə axtarış aparılmasını təkzib etdi

25.07.2025 / 18:41
Rusiya Aİİ çərçivəsində Ermənistanı iqtisadi sanksiyalarla hədələdi...

25.07.2025 / 18:35
Mixail Qusmanın Azərbaycan boyda səmimi və doğma ailəsi var – Cavid İsmayıl yazır

25.07.2025 / 18:30
Şuşa Media Forumu qlobal mətbuatda

25.07.2025 / 18:27
Nazirlər Kabineti 2018-də söz vermişdi ki, yaxın 3 ildə 100 faiz olacaq - hanı bəs?

25.07.2025 / 18:14
Kreml rəsmisi Zəngəzur dəhlizindən imtina etdi - şok...

25.07.2025 / 18:09
“Bakcell”in dəstəyi ilə “YAŞAT” yay məktəbi Londonda - FOTO

25.07.2025 / 17:59
Rusiya Ermənistanın qazını kəsməkdən başladı – Tiflis-İrəvan xəttində nə baş verir?..

25.07.2025 / 17:46
İstanbulda Rusiya-Ukrayna danışığının iflas etməsinin şok səbəbləri - təfərrüatlar...

25.07.2025 / 17:33
Türkiyənin Akkuyu AES tikintisində maaş qalmaqalı günbəgün böyüyür...

25.07.2025 / 17:14
Ərdoğan Trampla Putini İstanbulda bir araya gətirmək istəyir...

25.07.2025 / 17:10
"Zəngəzur dəhlizi regional logistikanı gücləndirəcək" - Özbəkistan Nəqliyyat Nazirliyinin hesabatı

25.07.2025 / 17:07
“Yüksəliş” müsabiqəsi insan kapitalına dəyərli investisiyadır" - Fərəh Əliyeva

25.07.2025 / 17:01
"Beşinci “Yüksəliş” müsabiqəsinin 20 qalibindən ikisi ADA Universitetinin tələbəsi, biri isə ADA-nın müəllimidir" - Hafiz Paşayev

25.07.2025 / 16:49
Polis Pirallahıda əməliyyat keçirdi - 42 kq narkotik aşkarlandı

25.07.2025 / 16:33
Keçmiş Baş Qərargah rəisindən xəbərdarlıq - Rusiya-Ukrayna müharibəsi 2034-cü ilə qədər uzana bilər…

25.07.2025 / 16:15
ABŞ səfiri Makronun Fələstin qərarını ələ saldı - onda İngiltərə də Fransanı öz müstəmləkəsi elan edə bilər

25.07.2025 / 16:09
"Bakıda yəhudi özünü Parisdən daha təhlükəsiz hiss edir" - Corc Dik

25.07.2025 / 15:56
Cənubda ilk qız məktəbini təşkil edən Məryəm xanım...

25.07.2025 / 15:46
Hacıqabulda avtoxuliqanlıq edən sürücü məsuliyyətə cəlb olundu

25.07.2025 / 15:27
"Gəncəyə raketlər düşəndə mən oradaydım" - İsrail səfiri erməni hücumlarından danışdı

25.07.2025 / 15:22
Castin Timberleyk Bakıdadır!

25.07.2025 / 14:43
"Şuşanı ziyarət etmiş ilk İsrail səfiri olmaq mənim üçün böyük şərəfdir" - Corc Dik

25.07.2025 / 14:27
Kreml Ukraynanın təklifini yenə qəbul etmədi - Putin-Zelenski görüşü çətin ki, mümkün olsun...

25.07.2025 / 14:21
Şəxsiyyət vəsiqəsinə yeni məlumatlar əlavə ediləcək - FOTO

25.07.2025 / 14:18
İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun nizamnamə kapitalı artırıldı - FƏRMAN

25.07.2025 / 14:11
44 günlük müharibə zamanı Ermənistanın əsir götürdüyü azərbaycanlı - "Mənə işgəncələr verildi"

25.07.2025 / 13:43
"Azərbaycan İsraillə Türkiyənin yaxınlaşmasında mühüm rol oynayıb" - Səfir

25.07.2025 / 13:35
Qazaxıstan Xəzər dənizini xilas etməyə çağırdı...

25.07.2025 / 13:19
"Azərbaycan multikulturalizm modeli ilə haqlı olaraq qürur duyur" - İsrail səfiri

25.07.2025 / 13:10
За что уволили в России бакинца М. Гусмана? - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

25.07.2025 / 12:55
Yeni tədris ilində təhsil haqlarında dəyişiklik olacaq? - RƏSMİ AÇIQLAMA

25.07.2025 / 12:37
Fərdi jurnalist müsabiqəsi"nin nəticələri açıqlandı

25.07.2025 / 12:28
İnsan ölümü bilib, boşuna yaşayır - müğənni Günel

25.07.2025 / 11:04
Zaxarova Azərbaycana şərt qoydu. İşə baxın! - CANLI

25.07.2025 / 10:12
İsrailə bəd xəbər - Kanada da Fələstini tanımağa hazırlaşır

25.07.2025 / 10:06
Bu gün 22 min abonentin qaz təchizatı dayandırılacaq

25.07.2025 / 10:00
Trampdan QƏRAR - USAID üçün ayrılan 7,9 milyard dollar geri qaytarıldı

25.07.2025 / 09:30
Bu gün Cənub zonasında işıq olmayacaq - səbəb açıqlandı

25.07.2025 / 09:22
Ukraynalı deputat yol qəzasında ölüb

25.07.2025 / 09:18
"Pivəçilər" bu futbolçu üçün 75 milyon avro təklif edir!

25.07.2025 / 09:12
ABŞ-dan Makrona ŞOK- "Fələstini dövlət kimi tanımayacayıq"

25.07.2025 / 09:06
Ər-Riyadda sürücüsüz avtomobillər işə düşür

25.07.2025 / 09:00
Ağdamın Xıdırlı kəndinə və Cəbrayıl şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb

25.07.2025 / 08:44
İli 5 min manata peşə təhsili olar? Universitetlərdən baha?

25.07.2025 / 08:30
Goranboyda dəhşətli qətl - yeniyetmə öz anasını və nənəsini öldürdü!

24.07.2025 / 22:35
Ermənistan Zəngəzur dəhlizini ABŞ-a icarəyə verməkdən imtina etdi

24.07.2025 / 21:43
Ermənilərin təxribatları nəticəsində yaralanmış, evləri dağıdılmış, əsir və girovluqda olmuş 60-dan çox zərərçəkmiş şəxs ifadə verdi - MƏHKƏMƏ +FOTO

24.07.2025 / 21:08
Dünyanın diqqəti Zəngəzur dəhlizinə fokuslanır...

24.07.2025 / 21:01
Lerikdə yanğına səbəb olan iki nəfər saxlandı

24.07.2025 / 20:52
Düşmən kəşfiyyatı Azərbaycanın nüfuzlu adamları barədə məlumatlar toplayır... Ayıq olun...

24.07.2025 / 20:36
Ermənistan daxildə qanlı toqquşmalar mərhələsinə girdi...

24.07.2025 / 20:21
Ermənistan Zəngəzurun icarəyə verilməsi məlumatlarını məqsədli yayır...

24.07.2025 / 20:04
Rusiya Azərbaycanla münasibətlərini daha da gərginləşdirir - yeni şok detallar üzə çıxır...

24.07.2025 / 19:49
Fransada islamofobiya yenidən qızışır - müsəlmanlara qarşı repressiyalar kəskinləşdi...

24.07.2025 / 19:35
100 mindən çox sənədsiz ev sahiblərinə Prezidentdən böyük töhfə...

24.07.2025 / 19:20
Suriya İsrailin təcavüzünə qarşı Türkiyədən hərbi dəstək istədi...

24.07.2025 / 19:06
Putin "ekstremist" adı ilə müxalifətin üstünə qanuni yürüşə başladı...

24.07.2025 / 18:51
Xaricilər işğaldan azad rayonlarımıza öz maşınları ilə getmək hüququ qazandılar...

24.07.2025 / 18:37
Azad sahibkarlığın qanunvericilik əsasları daim təkmilləşdirilir...

24.07.2025 / 18:23
Erməni lobbi konqresmenləri Azərbaycana qarşı hücuma keçdilər...

24.07.2025 / 18:19
Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı müraciəti BMT-nin rəsmi sənədi kimi yayıldı

24.07.2025 / 18:09
Xarici ticarətimizdə müsbət saldo getdikcə azalır - nə etməliyik…

24.07.2025 / 18:04
Azərbaycan QHT-ləri ermənipərəst konqresmenlərlə bağlı ABŞ dövlət katibinə müraciət etdi...

Azərbaycanın ilk peykindən süni intellekt layihələrinin maliyyələşməsinə qədər...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910