Bir ildə 15 min boşanma - Azərbaycan üçün çox deyilmi…
Son illər boşanmaların sayı öncəki illərlə müqayisədə artır. Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsinin yaydığı məlumatda qeyd olunur ki, ötən il Azərbaycanda rəsmi orqanlar tərəfindən 62,5 min nikah qeydə alınıb. SİA xəbər verir ki, 2018-ci ildə 14,9 min ailə boşanıb.
Qeyd edək ki, uzun zamandır boşanma hallarının sayının azalması üçün müəyyən maarifləndirmə işləri həyata keçirilsə də, rəqəmlərdən göründüyü kimi, nəticə olmayıb. Maraqlıdır, insanlar son zamanlar niyə boşanmaya bu qədər meylli olublar? Buna zəmin yaradan əsas hansı səbəblərdir?
- Könül Vaqifqızı: “Bu gün ailə quran gənclər bir-birini tam tanımadan nikah masasına otururlar, nəticədə isə…”
Psixoloq Könül Vaqifqızı “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, boşanmaların sayı günü-gündən artır: “Bu gün ailə quran gənclər bir-birini tam tanımadan nikah masasına otururlar. Nəticədə isə boşanmaların sayı artır. Boşanmaların səbəbi çoxdur. Son zamanlar cütlüklər boşanmaya səbəb kimi iqtisadi çətinlik, böyüklərin müdaxiləsi və seksual zorakılığı göstərirlər. Seksual münasibətlər boşanmalara səbəb olan mühüm faktorlardan biridir. Məsələyə Azərbaycan reallığı ilə yanaşsaq, ər, ya arvadın məhz bu səbəbə görə boşandığını etiraf etməkdən imtina etdiyini görə bilərik. Boşanmaların səbəblərini araşdırmaq lazımdır. Ümumdünya statistikasına nəzər saldıqda boşanmaların 50 faizindən çoxuna səbəb olan amil kimi seksual münasibətlərin mühüm rol oynadığını deyə bilərik. Azərbaycanda boşanan tərəflər heç vaxt bunu etiraf etmirlər. Buna səbəb də sovet psixologiyasında seks deyə bir anlayış olmaması, heç kimin bu haqda danışmamasıdır. Azərbaycan ailəsində nə ər, nə də arvad həyat yoldaşından ayrılmasına səbəb kimi qarşı tərəfin onu yataqda yaxına buraxmadığını deyə bilir. Bu cür cütlüklərlə tez-tez söhbət aparıram. Nəticə etibarilə körpə dünyaya gəldikdən sonra tərəflər arasında seksual münasibətlərdə soyuma yaranır. Bu, Azərbaycan reallığıdır. Təxminən 50 faizdən çox cütlüklərdə bu analoji hal müşahidə edilir. Cütlüklərin şüuraltı düşüncələrində "artıq nəsli davam etdirən var" deyə fikrin formalaşması tərəflər arasında soyuma yaradır”.
Həmsöhbətimizin sözlərinə görə, maddi sıxıntı ailələrin dağılmasına səbəb olur: “Maddi sıxıntı hər zaman olub. 50-60-cı illərdə də bu olub. Lakin o vaxt maddi amillər mənəvi amillərin təsiri altında idi. Mənəvi amillər hər şeydən üstün tutulurdu. O zaman maddi sıxıntılar olsa da, ailədaxili ənənələrə görə ailə strukturu qorunur, bir o qədər də münaqişə baş vermirdi. Ailədaxili nizamı mənəvi amillər qoruyurdu. Lakin hazırkı dövrdə bu nizamı qoruyacaq mənəvi amillər üstün tutulmadığından, müxtəlif münaqişələr, söz-söhbətlər yaranır. Ailədaxili münaqişələr cəmiyyətdə maddi amillərin təsiri altında baş verir”.
K.Vaqifqızı bildirdi ki, psixoloji durum, qaynana-qaynata müdaxiləsi boşanmaların sayının artmasında xüsusi çəkiyə malikdir. Boşanmaların artmasına səbəb olan əsas problem isə zorakılıq faktlarıdır: “Öncələr psixoloji problemlərin, sonra zorakılığın boşanmaya aparan yol olduğunu deyirdik. Amma son illər ailədaxili münaqişələr cinayətlərin sayının artmasında da əhəmiyyətli təsirə malik olub. Vaxtında müəyyən tədbirin görülməməsi nəticəsində boşanmalarla yanaşı, cinayət hadisələrinin də çəkisi artıb. Kənar müdaxilələr boşanmalar üçün sadəcə olaraq təkan rolunu oynayır. Qaynana-qaynata, baldız və digər yaxın qohumların müdaxilələri qeydə alınır. Amma onların müdaxiləsi boşanmaya sadəcə olaraq təkan verir. Səbəb kimi aparıcı rol oynamır. Ailədə hər şey qaydasındadırsa, hörmət, sevgi varsa, belə ailəni dağıtmaq çətin olur. Müəyyən problem yarandıqdan sonra ailələr arasında münaqişə başlayır. Həm qızın, həm də oğlanın ailəsi ailəyə müdaxilə edir”.
Psixoloq onu da vurğuladı ki, aidiyyəti qurumlar boşanmaların qarşısının alınması ilə bağlı ciddi addım atmasa, vəziyyət daha da təhlükəli həddə çatacaq. 12 ay ərzində 15 min şəxsin boşanması artıq təhlükədən xəbər verir. Vəziyyətin daha da kritikləşməməsi üçün aidiyyəti qurumlar bir araya gəlib müəyyən işlər görməlidirlər.
Günel CƏLİLOVA
