“Qarabağdakı xunta rejim belə vəziyyətə yalnız özlərinin fəaliyyəti ilə gəlib çıxdılar” - Aydın Quliyev
Sentyabrın 28-də Azərbaycanın Qarabağ bölgəsindəki qondarma quruma rəhbərlik etmiş Samvel Şahramanyan özlərini buraxdığını elan edib. Qərara əsasən, qondarma rejimin bütün qurumları və təşkilatları 2024-cü il yanvarın 1-dən fəaliyyətini tam dayandırır. Bununla da “Dağlıq Qarabağ respublikası” öz mövcudluğuna son verir. Bildirilib ki, Qarabağın erməni əhalisi, o cümlədən kənarda yaşayanlar gələcəkdə bölgəyə qayıtmağın mümkünlüyü ilə bağlı müstəqil və fərdi qərar qəbul etmək məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının təqdim etdiyi reinteqrasiya şərtləri ilə tanış ola bilərlər.
Siyasi ekspert Aydın Quliyev Herbiand.az-a bildirib ki, Qarabağdakı xunta rejiminin özünü buraxacağı gözlənilən idi. Bu, mütləq baş verməli idi:
“Azərbaycanın ərazisində 30 il müddət ərzində qanunsuz fəaliyyət göstərmiş xunta və onun qondarma “hakimiyyət orqanlarının” ömrü bundan daha uzun çəkə bilməzdi. Xunta rejiminin yalançı “hakimiyyət orqanları” tam qanunsuz və qeyri-legitim fəaliyyət göstəriblər. Onların qanunsuz “hakimiyyət orqanlarının” fəaliyyəti başqan ayağa Azərbaycana qarşı cinayət hərəkəti səviyyəsində idi. Həm ölkənin milli qanunvericiliyi, həm də beynəlxalq hüquq nöqteyi nəzərdən tanınmamış separatçı qurumun özünü “hakimiyyət orqanları” kimi təqdim edən qurumların və vəzifəli şəxslərin fəaliyyəti tamamilə qanunsuzdur”.
Onun sözlərinə görə, əgər Azərbaycan Vətən müharibəsində işğal olunmuş torpaqları erməni işğalından azad etdisə, ərazi bütövlüyünü bərpa etdisə, Laçın yolunda sərhəd buraxılış məntəqəsi yaratdısa, antiterror tədbirləri keçirməklə qanunsuz dəstələri ölkəmizin ərazisindən tam şəkildə vurub çıxarda bildisə və Xankəndidəki separatçı rejimin mənsublarına silahı yerə qoyaraq tabe olmağı öncədən təklif etdisə, onların öz fəaliyyətinə xitam verəcəyi tamamilə bəlli və gözlənilən idi:
“Qarabağdakı xunta rejiminin özünü buraxmaqdan başqa yolu qalmamışdı. Əslində, onlar belə bir vəziyyətə yalnız özlərinin fəaliyyəti ilə gəlib çıxdılar. Təbii ki, özlərini könüllü şəkildə buraxmadılar. Xankəndidə oturanların özünü buraxması Azərbaycanın kompromissiz siyasi, diplomatik, hərbi təzyiqləri nəticəsində baş verdi. Əgər həmin rejim özbaşına buraxılsaydı və Azərbaycan bir sıra zəruri tədbirləri öncədən görməmiş olsaydı silahı yerə qoymaz və təslim olmazdılar. Beləliklə də xunta rejiminin tanınmayan uydurma “hakimiyyət orqanlarının” özünü buraxması Azərbaycanın zərbələri altında baş verdi”.
Aydın Quliyev qeyd edib ki, bu hadisənin bütün postsovet məkanı üçün böyük əhəmiyyəti var. Çünki, keçmiş Dağlıq Qarabağ münaqişəsi bu məkanda ilk toqquşma olaraq meydana gəlmişdi:
“Ermənilərin təqsiri üzündən yaranmış bu münaqişə zəncirvari reaksiya effekti ilə özündən sonra postsovet məkanında bir sıra münaqişələr doğurdu. Gürcüstanda, Moldovada separatçı ocaqlar yarandı. Bu ocaqların yaranması və fəaliyyəti üçün keçmiş Dağlıq Qarabağ münaqişəsini qızışdıranlar əməlli-başlı örnək və nümunə rolunu oynadılar və təəssüf ki, çox pis oynadılar. Ona görə Qarabağdakı xunta rejiminin postsovet məkanında ilk olaraq yaranan münaqişə kimi, eynən də ilk olaraq silahı yerə qoyub təslim olması digər separatçı ocaqların da belə qərarlar qəbul etməsinə mütləq şəkildə müsbət təsir göstərəcək. Ona görə ki, postsovet məkanında mövcud olan digər separatçı qurumlar mərkəzi hakimiyyət orqanlarına müqavimət göstərməyin və separatçılıq fəaliyyətinin sonunun olmadığını məhz Qarabağdakı rejimin timsalında görəcəklər”.
Siyasi ekspert vurğulayıb ki, Xankəndidə qondarma rejimin buraxılması bu bölgədə möhkəm sülh və təhlükəsizlik üçün lazım olan şəraitin artıq sürətlə yetişdiyini göstərir:
“Separatçı rejimin buraxılması, qanunsuz silahlı dəstələrin ləğv edilməsi bölgəmizdə, Azərbaycanda və Qarabağ iqtisadi zonasında siyasi sabitliyin və təhlükəsizliyin çox etibatrlı şərtidir. Bundan sonra bölgənin bərpası, inkişafı və qurulması işlərini artıq maneəsiz şəkildə aparmaq mümkündür. Xunta rejiminin özünü buraxması bu bölgənin Azərbaycanın siyasi, iqtisadi, sosial, mədəni dövlətçilik strukturlarına qovuşmasını şərtləndirən ən böyük başlanğıcdır”.
Bəxtiyar CƏFƏRLİ
