Azərbaycanın neftə görə büdcəyə yenidən baxması hələ məqbul sayılmır
.jpg?v=1520254601)
.jpg)
"2014-ün təlatümlü bir il olduğunu düşünürsünüzsə, 2015-ci ildəki sərt küləklər üçün hazırlıqlı olun, neftin barrelinin qiyməti 30 dollara qədər enə bilər". Жanjuah Səudiyyə Ərəbistanının neft hasilatını azaltmamaq barədə verdiyi qərarı dəyişməyəcəyini də sözlərinə əlavə edib: "Neft yaxın perspektivdə bəlkə bir qədər bahalaşa bilər, amma siyasi müdaxilələr səbəbindən uzun perspektivdə dəyərdən düşəcəyini hesab edirəm". Bu durumda bəzi ölkələr neftin büdcə qiymətini dəyişir. Artıq məlumat verildiyi kimi, İran belə bir addım atıb.
İqtisadçı ekspert Rəşad Həsənov İranın dövlət büdcəsində neftin 1 barrelini 72 dollardan 40 dollara endirməsinə münasibət bildirərkən deyib ki, 2015-ci ildə neftin 1 barrelinin orta qiyməti 50-60 dollar arasında proqnozlaşdırıldığı bir dövrdə İranda büdcənin 72 dollara uyğun olaraq hesablanması məntiqli deyildi: "Bu, sanki özünü aldatmaqdır. Digər tərəfdən, ilin əvvəlki bir neçə ayında daha baha qiymətə neft satmaq ümidilə daha çox büdcə xərcləməsi həyata keçirilərsə, sonrakı aylarda bunun fəsadlarını aradan qaldırmaq üçün ciddi ixtisarlara getmək məcburiyyəti yarana bilər. Bu isə, öz növbəsində, iqtisadi fəsadlara, o cümlədən sosial partlayışa səbəb ola bilər. Lakin ilin əvvəlindən büdcə gəlirləri və xərcləri real şəraitə, yəni ucuz neft qiymətlərinə uyğunlaşdırıldıqda cəmiyyət daha loyal münasibət sərgiləyə bilər və hökumət, faktiki olaraq, yanlış proqnozlaşdırma ittihamı ilə üzləşməz. Digər tərəfdən nəzərə alsaq ki, İran hazırda mövcud sanksiyalar səbəbindən öz neftini bazar qiymətlərindən 10 faiz aşağı qiymətə Çin kimi ölkələrə satmaq məcburiyyətindədir, bu addım daha da məntiqli görünür".
Ekspertin sözlərinə görə, Azərbaycan da bu il üçün nəzərdə tutulan dövlət büdcəsində neftin 1 barrelinin qiymətinin hesablanmasında dəyişikliyə getməlidir. Lakin Milli Məclisin İqtisadi siyasət komitəsinin üzvü, millət vəkili Vahid Əhmədov dövlət büdcəsində neftin 1 barrelinin qiyməti üçün dəyişikliyə gedilməsinin hələ gündəmdə olmadığını qeyd edir: "Hazırda dövlət büdcəsinin neftdən asılılığı 14 faizdir. Bu, 2 milyard 200 milyon manata yaxın vəsait edir". O, SİA-ya açıqlamasında bildirib ki, neftin qiymətinin aşağı düşməsi büdcəyə ciddi təsir etmir və may ayından tez büdcəyə yenidən baxmağa ehtiyac yoxdur: "Biz büdcədə neftin qiymətini 90 dollar olaraq göstərmişik. Neftin qiymətinin hər 10 dollar düşməsində büdcəyə 240 -250 milyon manat ziyan dəyir. Əlbəttə, bu rəqəm 20 milyard dolların yanında elə də böyük deyil. Mən hesab edirəm ki, neftin qiyməti 40 dollar səviyyəsində davam etsə, dövlət büdcəsinə may ayında baxıla bilər. May ayından öncə büdcəyə baxmağa ehtiyac yoxdur. Lakin neft ixrac edən ölkələrdən olan İranda dövlət büdcəsinə artıq yenidən baxdılar". Vahid Əhmədov Prezident tərəfindən qənaət mexanizminin işə salındığını qeyd edərək bildirib ki, bütün maliyyə dairələri tərəfindən artıq bu proses davam etdirilir: "Strateji layihələr var. O layihələrə, ola bilsin ki, müəyyən qədər düzəlişlər edilsin. Həm də dövlət başçısının göstəriş verdiyi qənaət mexanizmi işə salınsın. Lazım olan xərclərdən daha az istifadə olunsun.
Yaxın günlərdə Maliyyə Nazirliyi kollegiya iclası keçirdi və bu iclasda bütün maliyyə dairələrinə tapşırıldı ki, büdcəyə qənaətlə yanaşılsın. Bütün bu proseslər artıq gedir".