“1989-cu ildə Ermənistana birləşdisə, 1991-də Dağlıq Qarabağ kimdən ayrılıb müstəqil oldu?!” - Paşinyan hücumda...
Mətbuat konfransında Nikol Paşinyana xatırladıblar ki, Ermənistan Ali Şovetinin qərarı ilə o, Dağlıq Qarabağı Azərbaycanın tərkibində tanıyan sənədi imzalamaq hüququna malik deyil. Çünki bir müddət sonra Ermənistan Konstitusiyası məhz bu qərar əsasında tərtib edilib.
Buna cavabında Paşinyan həmin arqumentləri bir-bir alt-üst edərək bunları deyib: “1989-cu ildə Ermənistan Ali Soveti və Dağlıq Qarabağ Vilayət Soveti Ermənistan və Dağlıq Qarabağın birləşməsi haqqında qərar qəbul edib. 1990-cı ildə Ermənistan yuxarıda qeyd edilən qərara da istinad edərək, Müstəqillik Bəyannaməsini qəbul edib. Daha sonra, 1991-ci ildə Dağlıq Qarabağ öz müstəqilliyini elan edib. Belə bir sual yaranır - kimdən müstəqilliyini? Əgər Ermənistandandırsa, bu, yuxarıda qeyd edilən birgə qərarın pozuntusu deyilmi? Pozuntuya yol verilibsə, qərarı pozanlar niyə məsuliyyətə cəlb edilməyib? Azərbaycandan müstəqillik elan edilibsə, yenə də bu, Ali Sovetin və Vilayət Sovetinin birgə qərarını pozmurmu? Axı, Dağlıq Qarabağ Ermənistanla birləşibsə, indi Dağlıq Qarabağ kimdən müstəqil olur?”.
- “Paşinyan bütün bunların fərqində olduğu üçün belə açıqlama ilə çıxış edib”
Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən “SƏS” Media Qrupunun rəhbəri, politoloq Bəhruz Quliyev hesab edir ki, revanşistlərin ağ yalanı müxtəlif dövrlərdə və formalarda özünü açıq şəkildə büruzə verib: “Dağlıq Qarabağ münaqişəsi XX yüzilliyin tarixinə ən faciəli münaqişələrdən biri kimi daxil olmuş, milyonlarla insanın taleyində əks olunmuşdur. 1988-ci ildə təhrikçilik yolu ilə başlanmış bu münaqişə hələ də özünün düşmənçilik xarakterini saxlayır. Çünki erməni tərəfi bunu antaqonist münaqişə hesab edir və “ya hər şey, ya heç nə” prinsipi üzrə hərəkət edir. Münaqişənin açıq, presedent fazasından əvvəl adi gözlə görünməyən, geniş ictimaiyyətə məlum olmayan hadisələr baş vermişdir. İşğalçı ölkənin nə deməsindən asılı olmayaraq Dağlıq Qarabağ ta qədimdən Azərbaycan ərazisi olub. Bir müddət ona "Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti” (DQMV) statusu verilsə də, amma buna da heç bir ehtiyac yoxdur. Prezident İlham Əliyev də 14 noyabr 2020-ci il tarixindən bu məsələyə belə münasibət bildirib: “Qarabağa heç bir status verilmir. "Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti” adlı ərazi yoxdur, tamamilə süquta uğrayıb. Qarabağın bütün rayonları digər rayonlarımız kimi Azərbaycanın tərkibində olan ayrılmaz ərazimizdir. Laçın dəhlizində təhlükəsizliyin təminatı Azərbaycanın səlahiyyətindədir”.
Politoloqun fikrincə, 1989-cu ilin iyunun 14-də Ermənistan SSR Ali Sovetinin DQMV-nin Ermənistan SSR-in tərkibinə “daxil edilməsi” haqqında qərarı qanunsuz idi: “Azərbaycan SSR Ali Soveti buna etiraz olaraq iyunun 17-də DQMV-nin Azərbaycan SSR-in tərkibində olmasını yenidən təsdiq edib. İyulun 18-də isə SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti Azərbaycan SSR-in və Ermənistan SSR-in milli ərazi bölgüsünün dəyişdirilməsinin mümkün olmaması barədə qərar çıxarıb. Bununla SSRİ Ali Soveti SSRİ Konstitusiyasında (maddə 78) təsbit olunmuş müvafiq müddəanı rəhbər tutaraq respublikaların ərazi bütövlüyü prinsipini müdafiə edib. Paşinyan bütün bunların fərqində olduğu üçün belə açıqlama ilə çıxış edib. Ümummilli lider Heydər Əliyev SSRİ rəhbərlərindən biri olduğu dövrdə də Azərbaycan dövlətçiliyi naminə böyük işlər görüb. 1987-ci ildə Heydər Əliyevin SSRİ rəhbərliyindən uzaqlaşdırılması Azərbaycanın dövlətçiliyinə də zərbə oldu. Ermənistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları yeni mərhələyə qədəm qoydu. 1990-cı ilin yanvarında Azərbaycandakı milli-azadlıq hərəkatı qan içində boğuldu. Belə bir dövrdə Heydər Əliyev Azərbaycan dövlətçiliyi uğrunda mübarizənin lideri kimi onun bütün ağırlığını öz üzərinə götürdü. Onun Moskvadan Bakıya, buradan isə Naxçıvana qayıtması ilə milli-azadlıq hərəkatı yeni mərhələyə qədəm qoydu. Naxçıvanda Azərbaycanın dövlətçilik tarixi üçün xüsusi əhəmiyyətə malik tədbirlər görüldü. Müxtəlif dövrlərdə Ermənistan tərəfindən səsləndirilən fikirlər təkzib üzərində qurulub. Çünki onların tarixi köklərindən əsər-əlamət yoxdur. Onlar dövlət olmayan bir millət olub və bizim ərazilərimizdə məskunlaşaraq ərazilərini böyütməyə çalışıblar. Ermənilər hər zaman dünyanın müxtəlif dövlətlərinə səpələnmiş vəziyyətdə yaşayıblar. Onların sadəcə olaraq diaspora fəaliyyətləri güclü olub və buna görə də yalanı həqiqətləşdirə biliblər, eləcə də yalan üzərində tarixi keçmişlərini qurublar”.
Vidadi ORDAHALLI
