Azərbaycanın əvvəlcədən fəaliyyətinə qarşı çıxdığı Avropa İttifaqının (Aİ) Ermənistandakı missiyası obyektivlikdən uzaq işlərlə məşğul olduğunu təsdiqləmiş oldu. Hər halda, missiyanın rəhbəri Markus Ritterin sərsəmləmələri də bunu əyani surətdə təsdiq edir.
Xatırladaq ki, Markus Ritter absurd bəyanatla çıxış edib. O deyib ki, guya Azərbaycan yaz aylarında Ermənistana hücuma hazırlaşır. Ritter bu fikirləri söyləyən zaman Ermənistan tərəfinin informasiyalarına istinad edib. Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyindən buna cavab olaraq bildirilib ki, Avropa İttifaqı Ermənistan tərəfinin Aİ missiyasının mövcudluğundan vəziyyəti daha da gərginləşdirmək və öz öhdəliklərindən boyun qaçırmaq məqsədilə sui-istifadə etməsinə imkan yaratmamalıdır. Nazirliyin mətbuat katibi Ayxan Hacızadə Ritterin Almaniyanın "Deutsche Welle" qəzetində yayımlanmış müsahibəsində səsləndirdiyi fikirlərini şərh edərkən bildirib: "Aİ missiyası rəhbərinin Ermənistan tərəfinin yalan və böhtan dolu iddialarını əsas tutaraq, guya Azərbaycanın hər hansı bir hücuma hazırlaşdığı barədə fikirlər səsləndirməsini, Aİ missiyasının əsas vəzifəsinin “Ermənistanı Azərbaycandan qorumaq” kimi təqdim etməsini qətiyyətlə qınayırıq. Bu missiyanın Azərbaycan və Ermənistan arasında normallaşma prosesinə xələl gətirmək məqsədilə sui-istifadə edilməsinə imkan verilməməsinin zəruriliyi tərəfimizdən dəfələrlə vurğulanıb. Aİ missiyasının Ermənistanda yerləşməsinin müvafiq qaydada Azərbaycanın legitim maraqlarını nəzərə alması, habelə Aİ tərəfindən bu missiyanın fəaliyyətinin qarşılıqlı inam və etimadı sarsıtmayacaq şəkildə həyata keçirilməsi təmin edilməlidir. Ermənistan tərəfinin Aİ missiyasının mövcudluğundan vəziyyəti daha da gərginləşdirmək və öz öhdəliklərindən boyun qaçırmaq məqsədilə sui-istifadə etməsinə imkan yaratmamalıdır. Aİ missiyası yalan və böhtan dolu iddialara yer verməməli və mandatına uyğun fəaliyyət göstərməlidir". Amma görünən budur ki, Avropa İttifaqının Ermənistandakı missiyası sülh və təhlükəsizliklə deyil, Ermənistanın maraqları ilə bağlıdır. Elə bu tendensiyaya görə Azərbaycan gələcəkdə də Avropa İttifaqının missiyası ilə əməkdaşlıq etməsi mümkünsüz hesab olunur. Onu da qeyd edək ki, Aİ müşahidə missiyasının əsas məqsədi öz səlahiyyətləri çərçivəsində eskalasiyanın və mümkün ola biləcək hərbi təxribatların qarşısını almaq idi. Təəssüflər olsun ki, fəaliyyətə başladıqları gündən Ermənistan tərəfdən sərhəd məntəqələrinə qarşı təxribatların sayının artmasına baxmayaraq, Aİ buna nə hüquqi, nə də siyasi qiymət verib. Müşahidələr bir daha göstərir ki, Aİ-nin monitorinq missiyası Ermənistanı regionda öz maraqlarına uyğun gizli fəaliyyətləri həyata keçirmək üçün məkan olaraq seçib. Burada bir məsələni də qeyd edək ki, ötən ilin sentyabrında Ermənistanın Azərbaycanla sərhəddə hərbi təxribatlar törədərək sərhəddə münaqişə zonası varmış kimi görüntü yaratması Avropa İttifaqının bölgəyə öncə mülki, daha sonra yarım hərbi missiyasının gəlməsi ilə nəticələndi. Amma ikinci missiyanın gəlməsindən sonra Ermənistanın Azərbaycanla sərhəddə hərbi təxribatlarının artırması ilə yanaşı, Rusiya sülhməramlı kontingentinin müvəqqəti yerləşdiyi Azərbaycan ərazilərindəki qeyri-qanuni erməni silahlı dəstəsinin üzvləri tərəfindən hərbi təxribatlar intensiv xarakter alıb. Həmin faktın özü Avropa İttifaqının Ermənistanın təxribatlarında rol almaqla Cənubi Qafqazda genişlənməyi qarşısına məqsəd qoyduğunu aydın nümayiş etdirir.
Bəzi ekspertlər fikirlər səsləndirir ki, hərbi təxribatların Rusiya sülhməramlı kontingentinin müvəqqəti yerləşdiyi Azərbaycan ərazilərindəki qanunsuz erməni silahlı dəstələri tərəfindən intensiv xarakter alması Avropa İttifaqının Rusiya sülhməramlı kontingentinin müvəqqəti nəzarətində olan ərazilərə də gəlməsi üçün əsaslar formalaşdırmaq cəhdləridir. Amma Azərbaycan buna qətiyyən imkan verməyəcək. Elə prezident İlham Əliyev Məsim Məmmədovu prezidentin Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonuna daxil olan Laçın rayonunda xüsusi nümayəndəsi təyin olunması ilə əlaqədar qəbul edərkən bu xüsusda qeyd edib ki, İkinci Qarabağ müharibəsindən keçən iki il yarım ərzində bütün dünya bir daha hər şeyi gördü: “Eyni zamanda, anti-Azərbaycan qüvvələr bizim əyilməz iradəmizi gördü. Heç kim bizim iradəmizə təsir edə bilməz. Heç kim bizimlə ultimatum dili ilə danışa bilməz. Biz bunu İkinci Qarabağ müharibəsində Ermənistana sübut etmişik, müharibədən keçən iki il yarım ərzində Ermənistanın himayədarlarına sübut etmişik. Onları məğlub etmişik və bir daha bütün dünyaya göstərmişik ki, biz istədiyimizə nail oluruq və olacağıq”. Bu isə o deməkdir ki, Avropa İttifaqının Ermənistandakı missiyası da Azərbaycanın iradəsinə hər hansı təsir göstərə bilməz. Regionda yaranmış reallıqları bilərəkdən görməzdən gələn və hər vəchlə çalışıb, sabitliyi pozmaq istəyən qüvvələr məğlubiyyətə düçar olacaqlar. Bu arada qeyd edək ki, Ermənistanda da missiyadan narazı olanlar var. Məsələn, "Qraparak" qəzeti avropalı müşahidəçiləri sərhəddəki insidentlərlə bağlı susmaqda və Azərbaycana qarşı Ermənistanla eyni mövqedən çıxış etməməkdə ittiham edib. Halbuki, Ermənistan-Azərbaycan sərhədinə yerləşdirilmiş mülki missiya konkret tərəf tutur, siyasi mövqe ortaya qoyur. Onu da qeyd edək ki, mülki missiyanın mandatı sərhəddəki eskalasiya hallarını, atəşkəsin pozulmasının vaxtı, səbəb və nəticələrini qeydə almaqdan ibarətdir. Amma missiya üzvləri Azərbaycan əleyhinə siyasi kampaniyaya qoşulur və bu da onun obyektiv fəaliyyətini sual altına alır.
Nahid SALAYEV
.jpg)
