Ölkəmiz bir çox mötəbər qurumlarla əməkdaşlıq edir. Onların sırasında dünya siyasətinin axarını müəyyənləşdirən, iqtisadi, eləcə də humanitar-sosial əlaqələri intensivləşdirən təşkilatlar var. Dövlət müstəqilliyimizin bərpasından bu günədək həyata keçirilmiş hərtərəfli islahatlar sayəsində beynəlxalq münasibətlərin güclü aktoruna çevrilən Azərbaycan bu gün etibarlı tərəfdaş kimi nüfuz qazanmışdır.
Prezident İlham Əliyevin yürütdüyü siyasət bu nüfuzu hər keçən gün daha da artırır. Hazırda dünyada beynəlxalq təşkilatların sayında artım müşahidə olunur və bu fakt onu göstərir ki, dövlətlərin qarşılıqlı asılılığı da artır. Beynəlxalq təşkilatların sayının artması da dövlətlər arasında daimi əsasla çoxtərəfli əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi və gücləndirilməsi məsələlərini aktuallaşdırır. Ən əsası, beynəlxalq təşkilatlar dövlətlərin müxtəlif sahələrdəki davranışına təsir göstərmək imkanı da verir.
Bu amilləri nəzərə alan Azərbaycan beynəlxalq təşkilatlarda daim aktiv fəaliyyət göstərməsi ilə fərqlənmiş və milli maraqlarımızın təmin olunmasına yönəlmiş siyasət həyata keçirmişdir. Belə ki, regional və qlobal səviyyədə fəaliyyəti, eləcə də, beynəlxalq arenada əməkdaşlığı genişləndirən Azərbaycan bir sıra beynəlxalq təşkilatların, o cümlədən Birləşmiş Millətlər Təşkilatının, Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının, Avropa Şurasının, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının, Müstəqil Dövlətlər Birliyinin, Avropa İttifaqının və digər bu kimi nüfuzlu təşkilatların üzvüdür. Ölkəmiz həm də GUAM regional qrupunun təsisçilərindən biridir. Bu təşkilatlarda və regional təşəbbüslərdə iştirakı ilə Azərbaycan öz milli maraqlarını gerçəkləşdirir.
- Prosesi bilavasitə Fransa Prezident Administrasiyası və Makronun xarici siyasət məsələləri üzrə müşavirləri aparırdı
Ancaq təəssüflər olsun ki, bəzi nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlar Ermənistanın havadarları olan iri dövlətlərin xoşuna gəlmək üçün açıq şəkildə anti-Azərbaycan mövqeyi sərgiləyirlər. Biz belə təşəbbüslərin əsas müəllifi və koordinatoru qismində Fransanı görürük. 2022-ci ilin sentybar hadisələrindən sonra Ermənistanın müraciəti əsasında BMT TŞ-nın gündəliyində “Ermənistanın BMT yanında Daimi nümayəndəsinin məktubu” adlı bənd daxil edilmişdi. Müzakirələrindən dərhal sonra Fransa BMT TŞ-nın daimi üzvü və TŞ-nın dönəm sədri kimi Laçın-Xankəndi yolundakı vəziyyəti humanitar fəlakət kimi təqdim edən ermənipərəst mətn hazırladı. Təsadüfi deyil ki, Prezident İlham Əliyev Qərbi Azəraycan icması ilə görüşündə Azərbaycana qarşı BMT-də təxribat hazırlandığını açıqlamışdı. Dekabrın 23-də İlham Əliyev Makronla telefon danışığı zamanı onu regional məsələlərə münasibətdə tərəfsiz olmağa çağırmışdı. Prosesi bilavasitə Fransa Prezident Administrasiyası və Makronun xarici siyasət məsələləri üzrə müşavirləri aparırdı.
- Bundan sonra rəsmi Paris sənəddən ümumiyyətlə imtina edib
Fransa hesab edirdi ki, BMT TŞ-nə ermənipərəst Bəyanatı çıxarmaqla daha sonra onu Qətnamə kimi qəbul edə biləcək. İrəvan və Paris Laçın yolundakı vəziyyəti BMT vasitəsilə dəyişdirməyə can atırdılar. Amma digər beynəlxalq oyunçularla razılaşdırılmadan aparalın fəaliyyət həmin oyunçuları qəzəbləndirdi. Bu, həm Rusiyaya qarşı növbəti erməni xəyanəti, həmçinin ABŞ-ın dəstəyi ilə aparılan sülh sazişi üzrə danışıqlara, bütövlükdə beynəlxalq ictimaiyyətə hörmətsilik idi.
BMT TŞ-nın sədri olan Fransa bu 10 gün ərzində Laçın yolundakı vəziyyətlə bağlı bəyanatı keçirə bilmədi. Azərbaycanın ciddi diplomatik səyləri ilə Bəyanatdan əvvəlcə “Dağlıq Qarabağ” sözü çıxarıldı. Daha sonra sənəddə qeyd edildi ki, humanitar yardım yalnız Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinə hörmət əsasında mümkün ola bilər. Rəsmi Bakı öz tərəfdaşlarının köməyi ilə Bəyanatın mətnini o qədər yumşalda bilib ki, 6-7 redaksiya dəyişikliyindən sonra sənəd azərbaycanpərəst Bəyanata çevrilib. Bundan sonra rəsmi Paris sənəddən ümumiyyətlə imtina edib. Bu, eyni zamanda BMT kimi neytral olmağı missiya kimi qəbul etmiş nüfuzlu bir təsisatın iflası anlamına gəlirdi.
- Avropa Parlamenti bu cür məsuliyyətsiz çıxışı tənqid edən mövqe ortaya qoymayıb
Bunun ardınca, Ermənistan xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan Avropa İttifaqı Parlamentinin Xarici Əlaqələr Komitəsində çıxışında müharibə ilə bağlı çağırış edib. Əslində Ermənistan rəhbərləri tərəfindən müharibəyə çağırış ideyalarının yeni olmadığı məlumdur. Hələ 2019-cu ildə Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan “Qarabağ Ermənistandır”, keçmiş müdafiə naziri Tonoyan isə “yeni torpaqlar üçün yeni müharibə” barədə fikirlər səsləndirib. Xarici işlər naziri Mirzoyanın hərbi həll variantını təklif etməsi Ermənistanın tarixdən dərs çıxarmadığını və 30 il müddətində Azərbaycan ərazilərini işğalda saxlamasının nə ilə nəticələndiyini hələ də anlamadığını göstərir. Ermənistan tərəfinin bu avantürasının qarşısının alınması zəruridir. Çünki sonucu regiondakı təhlükəsizilik mühitini zədələyir və ümumilikdə dünyaya böyük ziyanı var. Çox təəssüflə qeyd etməliyik ki, Avropa Parlamenti bu cür məsuliyyətsiz çıxışı tənqid edən mövqe ortaya qoymayıb. Bütün bunlar Azərbaycanın beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığının inkişaf etdirilməsi strategiyasına xələl gətirir.
- Bu, Azərbaycana bir-birinin mövqeyinə zidd olan ölkələri belə müsbət yanaşma sərgiləməyə vadar edib
Ancaq görünən budur ki, Azərbaycan bütün proseslərdən qalib çıxa bilir. Çünki bu tək Azərbaycanın mövcud olduğu regiondakı qələbəsi hesab edilmir. Bu, dünya miqyaslı siyasi bir uğurdur. Dünya yavaş-yavaş başa düşür ki, ikili standartlar elə yalnız özlərini məhv edir. Prezident İlham Əliyev Yeni il və Dünya Azərbaycanlılarının həmrəylik günü münasibətilə xalqa müraciətində məhz bu məsələlərdən bəhs etdi. Ölkə başçısı konkret olaraq gələcəkdə baş verəcək hadisələrdən danışdı. Dövlət başçısı açıq şəkildə vurğuladı ki, nə düşünmüşük, istəmişiksə, istəsələr də, istəməsələr də bunlar həyata keçiriləcək. Ona görə də, bu addımlar böyük bir siyasi qələbədir. Azərbaycan illər boyu bu mübarizəsini siyasi arenada aparırdı. Bu, Azərbaycana bir-birinin mövqeyinə zidd olan ölkələri belə müsbət yanaşma sərgiləməyə vadar edib. Çünki Böyük Britaniya ilə Rusiya Azərbaycanın mövqeyini BMT TŞ-da açıq şəkildə dəstəklədi. Albaniya və Birləmiş Ərəb Əmirlikləri də Azərbaycanın mövqeyinə dəstək ifadə etdi. Bütün bunlar onu göstərir ki, Azərbaycanın apardığı siyasəti regionda olan qüvvələr mütləq nəzərə almalıdır.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.
