Fuad İbrahimov: “Azərbaycanın yaşıl enerji potensialı ölkənin istehlak tələbatından qat-qat çoxdur”
Cari ilin yanvar-may aylarında Azərbaycanın qeyri-neft məhsullarının ixracının dəyəri 1 milyard 465,85 milyon dolları təşkil edib. Bu, ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 22,1 faiz çoxdur. 2023-cü ilin may ayında Azərbaycanın qeyri-neft ixracı 2022-ci ilin may ayı ilə müqayisədə 25,8 faiz artaraq 278,25 milyon dollar təşkil edib.
Ancaq ixracın əmtəə strukturuna baxdıqda, bu artımın əsasən elektrik enerjisi ixracı hesabına baş verib. Bu məhsul üzrə ixrac 9.5 dəfə artaraq 33 milyon dollardan 313 milyon dollara çatıb. Elektrik enerjisi ixracının ümumi qeyri-neft ixracında xüsusi çəkisi 3,4 faizdən 26 faizə yüksəlib.
O da məlumdur ki, Azərbaycanda zəngin alternativ enerji mənbələri var və onların istehsalı ilə bağlı genişmiqyaslı layihələr həyata keçirilir. Səudiyyə Ərəbistanı və Böyük Britaniya şirkətləri ilə müqavilələr imzalanıb. Bu isə o deməkdir yaxın illərdə elektrik enerjisi ixracında yaşıl enerjinin payı əhəmiyyətli dərəcədə artacaq. Bu da ümumilikdə elektrik enerjisi ixracının daha da artmasına gətirib çıxaracaq.
- “Hər hansı bir fors-major vəziyyət yaranmasa, qeyri-neft sektorunda alternativ enerji mənbələrinin ixrac payı daha da çox olacaq”
Məsələ ilə bağlı “Bakı-Xəbər”ə açıqlama verən iqtisadçı-ekspert Fuad İbrahimov bildirdi ki, sözügedən məsələlərlə bağlı prezident İlham Əliyevin birbaşa nəzarəti altında layihələr həyata keçirilir: “Əvvəla, hazırda dünyada elektrik enerjisinin əldə edilməsində alternativ və bərpa olunan enerji mənbələrinə nisbətən ənənəvi enerji mənbələrindən daha geniş istifadə edilir. Belə ki, hazırda ümumdünya üzrə enerji istehlakının 81,7 faizi ənənəvi enerji mənbələri və 18,3 faizi isə alternativ və bərpa olunan enerji mənbələri hesabına təmin edilir. Hesablamalara görə, gələcəkdə dünyada alternativ və bərpa olunan enerji mənbələri elmi-texniki tərəqqi və yüksək qabaqcıl texnologiyalar sayəsində ənənəvi enerji mənbələrinə nisbətdə ən sürətli inkişaf edən enerji mənbəyi olacaqdır. Azərbaycanın çox böyük külək, günəş enerjisi potensialı var və bütün bunlar dəyərləndirilir. O cümlədən, bir sıra dağ çaylarında bununla bağlı potensial var. Təsadüfü deyil ki, işğaldan azad edilən Kəlbəcər və Laçın rayonlarında dağ çayları üzərində bir sıra su elektrik stansiyaları tikilir. Ümumilikdə, Azərbaycanda bərpa olunan enerjiyə keçid qaçılmazdır. Birincisi, bu, ətraf mühitə tullantıları azaldır. İkincisi, tükənməyən resurslarla davamlı enerji əldə etmək deməkdir. Üçüncüsü, ənənəvi enerji mənbələrinə qənaət və yeni ixrac istiqamətidir. “Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlərdə” bununla bağlı məsələlərə xüsusi önəm verilir. Azərbaycanın yaşıl enerji potensialı ölkənin istehlak tələbatından qat-qat çoxdur. Biz bunları iqtisadi dövriyyətə cəlb edərək ixrac istiqamətində yönəldə bilərik. Prezident İlham Əliyev Balkan ölkələrinin dövlət başçıları ilə görüşündə Qara Dənizin dibi ilə bu ölkələrə elektrik enerjisi ixracı ilə bağlı razılıq əldə olunub. Deməyim odur ki, bu istiqamətdə artıq iş gedir, prioritetlər müəyyən olunub, investisiyalar var. Üstəlik, xaricdən də bu layihələr sərmayələr cəlb edilir. Mütəxəssislər də yetişir və xaricdən ekspertlər cəlb edilir. Sadəcə, biz bunun icra mexanizmini bənd-bənd həyata keçirməliyik. Əminliklə deyirəm ki, hər hansı bir forsmajor vəziyyət yaranmasa, qeyri-neft sektorunda alternativ enerji mənbələrinin ixrac payı daha da çox olacaq”.
Vidadi ORDAHALLI
.jpg)