Pre­zi­dent Əli­yev­dən "Şərq öl­kə­lə­ri­nin da­xi­li iş­lə­ri­nə hər­bi-si­ya­si mü­da­xi­lə­dən çə­ki­nin" ça­ğı­rı­şı...

Hə­sən Na­ti­qoğ­lu: "Öl­kə­lə­rin da­xi­li işi­nə mü­da­xi­lə­lər miq­rant böh­ra­nı və ra­di­kal­laş­ma­ya sə­bəb olur­sa, mə­sə­lə­nin həl­li­nə baş­dan ya­naş­ma­lı­yıq"

Pre­zi­dent İl­ham Əli­yev "Bey­nəl­xalq mü­na­si­bət­lə­rin gə­lə­cə­yi: güc və ma­raq­lar" möv­zu­sun­da Azər­bay­can pay­tax­tın­da ke­çi­ri­lən V Qlo­bal Ba­kı Fo­ru­mun­da çı­xı­şı za­ma­nı de­yib ki, hər bir bey­nəl­xalq fo­rum va­cib­dir və dün­ya­da qə­bul olu­na­caq bü­tün qə­rar­lar bu cür fo­rum­lar­da mü­za­ki­rə olu­nan möv­zu­lar­dan ası­lı­dır.

İl­ham Əli­yev qeyd edib ki, mü­na­qi­şə­lər, miq­rant böh­ra­nı möv­cud­dur və bü­tün bun­lar bö­yük hu­ma­ni­tar fa­ci­ə­dir: "Miq­rant böh­ra­nı, mən de­yər­dim ki, dün­ya­nın müx­tə­lif his­sə­lə­ri ara­sın­da qar­şı­lıq­lı an­laş­ma­nın azal­ma­sı­na gə­ti­rib çı­xa­rır. Bu, miq­rantla­rın üz tut­du­ğu öl­kə­lə­rin sa­kin­lə­ri üçün mü­əy­yən na­ra­hat­lıq ya­ra­dır".

Döv­lət baş­çı­sı de­yib ki, bu pro­ses baş ve­rən­lə­rin nə­ti­cə­si­dir, çün­ki bu böh­ra­nın re­al sə­bə­bi öl­kə­lə­rin da­xi­li iş­lə­ri­nə xa­ri­ci si­ya­si və hər­bi mü­da­xi­lə­lər­dir.

Azər­bay­can Pre­zi­den­ti bil­di­rib ki, miq­ra­si­ya böh­ra­nı beş-on il əv­vəl yox, bu ya­xın­lar­da baş ve­rib: "Be­lə­lik­lə, mən de­yər­dim ki, bu, Ya­xın Şərq öl­kə­lə­ri­nə mü­na­si­bət­də apa­rı­lan dü­şü­nül­mə­miş si­ya­sə­tin nə­ti­cə­si­dir. Bu isə, öz növ­bə­sin­də, miq­rantla­rın get­di­yi öl­kə­lər­də cə­miy­yət­lə­rin ra­di­kal­laş­ma­sı­na gə­ti­rib çı­xa­rır".

Pre­zi­dent tə­əs­süf­lə qeyd edib ki, seç­ki kam­pa­ni­ya­la­rın­da diq­qə­ti ən çox cəlb edən şü­ar­lar mil­lət­çi­li­yə və an­ti­miq­rant əh­val-ru­hiy­yə­yə çox ya­xın olan şü­ar­lar­dır: "Son ay­lar­da və il­lər­də biz bu­nun şa­hi­di ol­mu­şuq və bu, ten­den­si­ya­ya çev­ri­lib. He­sab edi­rəm ki, qlo­bal gün­də­lik­də da­ya­nan ən va­cib mə­sə­lə­lər­dən bi­ri bu ten­den­si­ya­nı ək­si­nə çe­vir­mək­dir, uzaq­laş­ma, si­ya­si qar­şı­dur­ma­ya və si­vi­li­za­si­ya­la­rın di­a­lo­qu­nun ol­ma­ma­sı­na de­yil, da­ha çox əmək­daş­lı­ğa, qar­şı­lıq­lı an­laş­ma və qar­şı­lıq­lı hör­mə­tə yö­nəl­mək­dir".

Öl­kə baş­çı­sı­nın miq­rant böh­ra­nı ilə bağ­lı səs­lən­dir­di­yi fi­kir­lər ba­rə­də ekspertlər nə dü­şü­nür?

Miq­ra­si­ya mə­sə­lə­lə­ri üz­rə ekspert Hə­sən Na­ti­qoğ­lu qə­ze­ti­mi­zə bil­dir­di ki, öl­kə baş­çı­sı mə­sə­lə­yə ol­duq­ca kon­sep­tu­al ya­na­şıb: "Bə­li, bi­rin­ci miq­rant böh­ra­nı­nın ya­ran­ma sə­bəb­lə­ri­ni, son­ra isə onun öl­kə­lər üçün gə­tir­di­yi fə­sad­la­rı gös­tər­mək la­zım­dır. Son dövr üçün ən çox miq­rant prob­le­mi Ya­xın Şərqdə ge­dən qar­şı­dur­ma­lar­dan son­ra ya­ran­dı. Hə­min re­gi­on hər za­man bö­yük güc­lə­rin ma­ra­ğın­da olub. Bu gün də ora­da nü­fuz sa­va­şı ge­dir. Edi­lən mü­da­xi­lə­lər mü­ha­ri­bə­yə sə­bəb olur. Mü­ha­ri­bə olan yer­də də müt­ləq köç, da­ğın­tı, ölüm-itim la­büd­dür. An­caq gə­lin gö­rək, hə­min su­per­güc­lər prob­le­mi ya­ra­dan­dan son­ra onun həl­li ilə ma­raq­la­nır­mı? Bil­di­yi­miz ki­mi, hə­min prob­le­mi ya­ra­dan­la­rın ço­xu qa­pı­la­rı­nı miq­rantla­rın üzü­nə bağ­la­mış ol­du. Əsas ki­mi də miq­rantla­rın mü­a­sir cə­miy­yət­lə­rə in­teq­ra­si­ya edə bil­mə­mə­si­ni gös­tər­di­lər. Bə­li, biz Av­ro­pa­nın bə­zi öl­kə­lə­rin­də məhz miq­rantlar tə­rə­fin­dən ter­ror aktla­rı­nın tö­rə­dil­mə­si­nin şa­hi­di ol­mu­şuq. An­caq prob­le­mi do­ğu­ran sə­bə­bi ana­liz et­mə­li­yik. Öl­kə­lə­rin da­xi­li işi­nə mü­da­xi­lə­lər miq­rant böh­ra­nı və ra­di­kal­laş­ma­ya sə­bəb olur­sa, mə­sə­lə­nin həl­li­nə baş­dan ya­naş­ma­lı­yıq".

Mə­həm­mə­də­li QƏ­RİB­Lİ